Στη Δράμα δεν υπάρχει κάστρο. Υπάρχουν όμως υπολείμματα από τα Βυζαντινά τείχη της πόλης, τα οποία μέχρι πρότινος ήταν τελείως παραμελημένα και παραγνωρισμένα. Τα βυζαντινά τείχη της Δράμας χρονολογούνται στον 10ο αιώνα. Είχαν περίμετρο 850 περίπου μέτρων, δύο πύλες και πέντε τουλάχιστον πύργους. Σε πύργο της ανατολικής πλευράς υπήρχε το ρολόι της πόλης, που αφαιρέθηκε το 1945. Το 1206, μετά την καταστροφή τους από το Βούλγαρο τσάρο Ιωαννίτση (Σκυλογιάννη), ανοικοδομήθηκαν εξαρχής από τον τότε διοικητή του κάστρου, Λατίνο Βονιφάτιο Μομφερατικό. Τμήματά τους διατηρούνται διάσπαρτα μέσα στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Το βόρειο τείχος, που διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση, προσφέρει σαφή εικόνα των διαστάσεων και της τοιχοδομίας τους (οδός Μιαούλη). Στον περίβολο του ναού των Ταξιαρχών (ΝΑ γωνία των τειχών) είναι ορατά τα ίχνη ενός από τα δύο γνωστά κλιμακοστάσια. Στη μεσοβυζαντινή εποχή (9ος -αρχές 13ου μ.Χ. αι.) η Δράμα αναπτύσσεται σε ισχυρό Κάστρο με στρατηγική σημασία και ζωηρό εμπορικό ενδιαφέρον, ενώ υπάγεται στους Φιλίππους από διοικητική και εκκλησιαστική άποψη. Είναι περιτειχισμένη περιοχή σ’ οχυρό υψίπεδο με έκταση γύρω στα σαράντα στρέμματα και πληθυσμό 1500-2000 κατοίκους. Από το τέλος της περιόδου σώζονται σε γραπτές πηγές οι ονομασίες “Darma” (l172) και “Dramme” (1206) για το Κάστρο, που συνδέονται με την πιθανή αρχαία ονομασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Δράμα, πολύ συχνά, τμήματα του τείχους χρησιμεύουν για οριοθετήσεις ιδιοκτησιών! Κατά τα έτη 1344-1345 η Δράμα κατακτήθηκε από τον Σέρβο Κράλη Στέφανο Δουσάν. Ανακαταλαμβάνεται το έτος 1371 από τον Μανουήλ Παλαιολόγο και παραμένει στη βυζαντινή αυτοκρατορία μέχρι την οθωμανική κατάκτηση το 1383.
Μετά την κατάληψη της Δράμας από τους Οθωμανούς το 1383, η πόλη εξακολουθεί να
αποτελεί ένα μικρό κάστρο στην επικράτεια του σουλτάνου, αποκομμένο τόσο από
την Πόλη μέχρι την Άλωση του 1453, όσο και από τη Θεσσαλονίκη, μέχρι την
κατάληψή της το 1430. Τα Βυζαντινά τείχη Δράμας χαρακτηρίστηκαν «ιστορικό
διατηρητέο μνημείο» με απόφαση της Ελληνικής πολιτείας το 1962, ενώ σήμερα
εκτελούνται εργασίες συντήρησης.
ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
