ΝΑΟΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ΚΑΤΩ ΠΑΤΗΣΙΑ.

 

Στο εσωτερικό του ναού σώζονται λείψανα τοιχογραφικού διακόσμου.

Οι ακριβείς χρονολογίες θεμελίωσης του αρχικού ναού δεν προσδιορίζονται απόλυτα από τις διαθέσιμες πληροφορίες**. Η** αρχιτεκτονική του μορφή και η αναφορά σε παλαιά τοιχογραφικά λείψανα υποδηλώνουν μια μακρά ιστορία.

Ο Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής στα Κάτω Πατήσια έχει μια σημαντική ιστορία που συνδέεται με την αρχαιότητα και την έννοια της ιερής πηγής: Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής, αποκαλύφθηκαν αρχιτεκτονικά στοιχεία παλαιότερων φάσεων του κτιρίου, ιδιαίτερα στην ανατολική πλευρά, καθώς και λείψανα δύο αψίδων που ήταν θαμμένα, καθώς επίσης ταφές και σκελετικό υλικό, γεγονός που αποδεικνύει τη χρήση του χώρου ως νεκροταφείου σε παλαιότερες εποχές.

Σε πολλές περιπτώσεις, η ανέγερση ναών αφιερωμένων στη Ζωοδόχο Πηγή συνέβη σε μέρη όπου υπήρχε μια φυσική πηγή νερού με την παράδοση ότι ήταν θαυματουργή. Το νερό (αγίασμα) συνδέεται άμεσα με την ίαση ασθενειών.

Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πληροφορίες από τα αποτελέσματα της αναζήτησης για την ύπαρξη αρχαίου ελληνικού ιερού ακριβώς σε αυτό το σημείο, η παρουσία παλαιότερων κατασκευών και ταφών υποδεικνύει τη συνεχή ιερότητα του χώρου. Συχνά, χριστιανικοί ναοί χτίζονταν πάνω σε αρχαία ιερά, ενσωματώνοντας την προϋπάρχουσα ιερότητα του τόπου.

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ 

Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ΕΛΑΙΩΝΑ

 

 

 

 

                                                           ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΗ

 

 Ένα από τα εκκλησάκια του Ελαιώνα, το οποίο κτίστηκε πάνω σε ερείπια ναού της θεάς Δήμητρας, ευτύχησε να βρίσκεται πάνω στον πανάρχαιο δρόμο και ν' απολαμβάνει ιδιαίτερες τιμές. Σύμφωνα με την παράδοση, το εκκλησάκι κτίστηκε τον 9ο μ.Χ. αιώνα από την αυτοκράτειρα Θεοδοσία, επάνω στον αρχαίο ναό.

Ο Αλέξανδρος Μποφίλας, στο βιβλίο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας «Ωραίο, φρικτό κι απέριτο τοπίον», αναφέρει ότι ο Ι. Ναός Αγίου Σάββα ήταν στη «θέση Ιερής Συκιάς και Ναού Δήμητρας» (σελ. 109-119). Η ιερή συκιά, που έδωσε στον Φύταλο η Δήμητρα, φέρεται να ήταν ακόμα ζωντανή την εποχή του Παυσανία. Βρισκόταν κοντά στην Ιερά Οδό και χρησίμευε ως προσωρινή στάση κατά τη διάρκεια της πομπής προς την Ελευσίνα, τη 19η Βοηδρομιώνος. Η φροντίδα της είχε ανατεθεί στους Ελευσίνιους ιερείς της Δήμητρας. Ανήγειραν μια κατασκευή για να την προστατεύσουν και φρόντιζαν για τη συντήρηση και επιδιόρθωση τυχόν ζημιών.

Σύμφωνα με μια διαφορετική παράδοση, η Αθηνά έδωσε το σύκο στους Αθηναίους ως παρηγοριά όταν θρηνούσαν την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη. Στην περιοχή αυτή λένε ότι ο Φύταλος φιλοξένησε τη Δήμητρα και ότι η θεά, για να του ανταποδώσει τη φιλοξενία, του έδωσε το δέντρο της συκιάς. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το επίγραμμα που αναγραφόταν στον τάφο του: «Εδώ ο βασιλιάς και ήρωας Φύταλος δέχτηκε τη σεβάσμια Δήμητρα, που αποκάλυψε τον πρώτο καρπό δέντρου που το γένος των θνητών ονομάζει ιερή συκιά. Από τότε, στο γένος του Φύταλου αποδίδονται άφθαρτες τιμές».

Αναφορά κάνει και ο Παυσανίας στα Αττικά: «Υπάρχει επίσης βωμός του Ζεφύρου και ιερό της Δήμητρας και της Κόρης, όπου τιμώνται μαζί και η Αθηνά και ο Ποσειδών. Στο μέρος αυτό λένε πως ο Φύταλος είχε δεχτεί στο σπίτι του τη Δήμητρα και πως η θεά τους έδωσε σε αντάλλαγμα το οπωροφόρο δέντρο της συκιάς».

Η μικρή εκκλησία του Αγίου Σάββα έχει εντοιχισμένα μάρμαρα που ανήκουν σε μνημεία της Ιεράς Οδού.

Οι πληροφορίες που έχουμε για τον Ελαιώνα επί Βυζαντίου είναι άμεσα συνυφασμένες με τη διαχείρισή του και τις γαιοκτησίες των διαφόρων εκκλησιαστικών ιδρυμάτων. Έως και σήμερα, στον ευρύτερο χώρο του Ελαιώνα, ως απομεινάρια εκείνης της κατάστασης, συναντώνται τα παρακάτω μοναστήρια, εκκλησίες και αγιάσματα:

                                                            

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ 

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΠΛΑΤΕΙΑ ΡΟΝΤΗΡΗ

 

Στην πλατεία Ροντήρη του Πειραιά, όπου έχουν ανακαλυφθεί οικίες, δρόμοι, εργαστήρια και πολλά κινητά ευρήματα του 2ου μ.Χ. αιώνα, φαίνεται ότι επιτέλους γίνεται έργο. Πρόκειται για μία έκταση 1923,23 τ.μ. Ο χώρος είναι περιφραγμένος, υπάρχει ενημερωτική πινακίδα, έχουν τοποθετηθεί προβολείς για το νυχτερινό φωτισμό ενώ έχει γίνει και κάποια συντήρηση των ευρημάτων. Τη μεγαλύτερη έκταση του αρχαιολογικού χώρου καταλαμβάνει ένα οικιστικό σύνολο, που αποτελείται από δύο οικίες. Πλήθος από κινητά ευρήματα είχαν έρθει στο φως από την ανασκαφή, όπως  νομίσματα, πήλινα αγγεία (οικιακά σκεύη και εισηγµένους αμφορείς), µια σειρά από όργανα στάθμισης και μέτρησης, όπως µαρµάρινα βάρη και μολύβδινα σταθµία, δύο σηκώµατα (μετρητές όγκων υγρών),βάσεις περιρραντηρίων, τριπτήρες, λεκάνες, κομμάτια από γλυπτά, μαρμάρινα βάρη και μολύβδινα σταθµία αλλά και επιγραφές. Η σπουδαιότερη μάλιστα από αυτές, είναι ένα αγορανομικό κείμενο του 1ου μ.Χ. αιώνα που βρίσκεται μεταξύ της λεωφόρου Πολυτεχνείου και των οδών Σκουζέ, Φιλελλήνων και Λεωσθένους. Επίσης, θραύσματα γλυπτών, που ανήκουν σε νεκροδείπνο, ερμαϊκή στήλη και αγαλμάτιο Κυβέλης, τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί ως οικοδομικό υλικό. Τα ευρήματα χρονολογούνται από τους υστεροκλασικούς έως τους βυζαντινούς χρόνους, µε καλύτερα σωζόμενη την κατοίκηση των ρωμαϊκών χρόνων. Στο κέντρο του οικοπέδου αποκαλύφθηκαν δύο ρωμαϊκές οικίες (οικία 1η, έκτασης 610,50 τ.μ. και οικία 2η, έκτασης 628,26 τ.µ.) με κεντρική περίστυλη αυλή ή αίθριο και είσοδο από τον πλαϊνό στενό δρόμο, που οδηγεί στο αίθριο, μέσω ενός διαδρόμου µε διπλή θύρα. Τα δωµάτια των οικιών διατάσσονται περιμετρικά της αυλής, ενώ οι βοηθητικές εγκαταστάσεις αναπτύσσονται κατά μήκος των δρόμων.

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ 

ΔΙΟΛΚΟΣ

 

 

 Η Δίολκος ήταν ο ειδικής κατασκευής πλακόστρωτος δρόμος που συνέδεε τις δύο
άκρες του Ισθμού της Κορίνθου και πάνω στον οποίο σύρονταν κατά την
αρχαιότητα από δούλους τα πλοία από τον Κορινθιακό στον Σαρωνικό κόλπο και
αντίστροφα. Αποκαλύφθηκε το δυτικό του τμήμα σε μήκος 255 μ. στην πλευρά της
Πελοποννήσου και σε μήκος 204 μ. στην Στερεά Ελλάδα, μέσα στις εγκαταστάσεις
της Σχολής Μηχανικού. Η κατασκευή του τοποθετείται από τον πρώτο ανασκαφέα
του μνημείου, αρχαιολόγο Νικόλαο Βερδελή, στα τέλη του 7ου αι. π.Χ. ή στις αρχές
του 6ου αι. π.Χ. Η ιδέα της κατασκευής του αποδίδεται στον τύραννο της Κορίνθου,
Περίανδρο, η διακυβέρνηση του οποίου χαρακτηρίζεται ως περίοδος μεγάλης
οικονομικής και καλλιτεχνικής άνθησης για την Κόρινθο. Οι εφευρετικοί Κορίνθιοι
αντιλήφθηκαν από πολύ νωρίς – ίσως από τον 9ο πΧ αιώνα- ότι η σημασία του
Ισθμού, πέραν από γραμμή αμύνης, ήταν πολύ σημαντική για την ναυσιπλοΐα και
συγκεκριμένα ότι το μικρό πλάτος του Ισθμού, θα μπορούσε να επιτρέψει
το πέρασμα των πλοίων από την μία θάλασσα στην άλλη.

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ 

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΒΕΡΓΙΝΑ

 

Η Βεργίνα είναι πολύ κοντά στις Αιγές, την τοποθεσία της αρχαίας πρωτεύουσας της Μακεδονίας και με τις ανασκαφές του αρχαιολόγου Μανόλη Ανδρόνικου (1976-1980) ήρθαν στο φως πολύ σημαντικά ευρήματα. Τα πιο σημαντικά μνημεία είναι το Παλάτι, διακοσμημένο με μωσαϊκά και τοιχογραφίες, μερικά εκ των οποίων χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα π.Χ. και ο χώρος ταφής. Ένας από τους βασιλικούς τάφους στην Μεγάλη Τύμβο, αναγνωρίστηκε ως ο τάφος του Φιλίππου του Β’ ο οποίος κατέκτησε όλες τις ελληνικές πόλεις-κράτη. Τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν εγκατάσταση στην περιοχή της Βεργίνας ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ. Ο εύφορος κάμπος, τα πολλά νερά και η φυσική οχύρωση αποτέλεσαν ιδανικές συνθήκες για τη δημιουργία μιας εύρωστης πόλης. Το όνομα «Αιγές» απηχεί τον πλούτο της περιοχής, μιας και σημαίνει «τόπος με πολλά κοπάδια». Το  καλοκαίρι του 336 π.Χ. ο Φίλιππος Β΄, εκλεγμένος ηγεμόνας και αρχιστράτηγος όλων των Ελλήνων, αποφάσισε να γιορτάσει στις Αιγές την παντοδυναμία του με μια πρωτοφανή σε λαμπρότητα γιορτή. Καθώς, ακολουθώντας την ιερή πομπή, έμπαινε στο θέατρο, συνάντησε το μαχαίρι του δολοφόνου και έπεσε νεκρός μπροστά στα μάτια των συγκεντρωμένων. Οι βασιλικοί τάφοι της Βεργίνας (αρχαίες Αίγες) ταξιδεύουν κάθε επισκέπτη στο κέντρο του ξακουστού Βασιλείου της Μακεδονίας, το οποίο κυριάρχησε στην Ελλάδα και όχι μόνο, τον 4ο αιώνα π.Χ. Ο τάφος της Περσεφόνης. Μνημειακός κιβωτιόσχημος τάφος, από τους μεγαλύτερους του είδους του που έχουν βρεθεί. Χρονολογείται γύρω στο 350 π.Χ. και αποδίδεται με μεγάλη πιθανότητα στη Νικησίπολη, μία από τις συζύγους του Φιλίππου Β΄ και μητέρα της Θεσσαλονίκης. Η συμβατική ονομασία του μνημείου οφείλεται στην τοιχογραφία που περιέτρεχε τα τοιχώματα και αναπαριστά την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ