ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

 

 

Στον πυρήνα της προσέγγισης του Αϊνστάιν, βρισκόταν η ανακάλυψη ότι, τόσο ο χώρος όσο και ο χρόνος είναι εύκαμπτοι και προσαρμοστικοί, ως συνέπεια της θεωρίας του για την ειδική σχετικότητα. Διότι, ένας ακίνητος παρατηρητής βλέπει και διαφορετική διάρκεια ενός γεγονότος και διαφορετικά μήκη, από ό,τι βλέπει ένας κινούμενος παρατηρητής. Δηλαδή, αν ξέρω τρόπους κίνησης καταλλήλους, μπορώ να κινηθώ και διαφορετικά στον χώρο και τον χρόνο! Και μάλιστα οι ευελιξίες (μεταβλητότητες) του χώρου και του χρόνου είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες, πράγμα που οδήγησε τον Αϊνστάιν στη θεώρηση μίας και μόνο, ενιαίας, ευπροσάρμοστης οντότητας, στον χωρόχρονο. Ο Poincaré πρότεινε ότι οι βαρύτιμες αλληλεπιδράσεις πραγματοποιούνται με την ταχύτητα του φωτός και περιλαμβάνουν κύματα που διαδίδονται με σταθερό ρυθμό. Νωρίτερα, το 1900, ο Λόρεντζ είχε αφήσει να εννοηθεί ότι και η βαρύτητα θα μπορούσε να αποδοθεί σε ενέργειες που ταξιδεύουν με την ταχύτητα φωτός. Αν δηλαδή, αλλάξω πάνω μου την επίδραση απο την ενέργεια του φωτός ή κινηθώ αλλιώς από την ταχύτητα του φωτός, καταργώ και τις θεωρίες της βαρύτητας! O χωρόχρονος αποτελείται από τέσσερις διαστάσεις, τρεις χωρικές και μία χρονική, πράγμα που οι περισσότεροι θνητοί δυσκολεύονται να φανταστούν. Όμως το σύμπαν δεν είναι 4 διαστάσεις, αν κινηθείς ή κατανοείς ή αλλάξεις την αντίληψη σου πέρα από της 4 διαστάσεις. μάντεψε αναγνώστη! Η ύλη λέει στο χώρο πώς να καμπυλωθεί (κοινώς αν υπήρχε τρόπος η ύλη να δώσει συνειδητή εντολή στο χώρο, θα καμπυλωνονταν αναλογα! ) και ο χώρος λέει στην ύλη πώς να κινηθεί (αυτόματα ο χώρος που έχει καμπυλωθεί συνειδητά από την ύλη, θα έδειχνε στην ύλη οποίο τρόπο ήθελε να κινηθεί!) .Τι προκαλεί την καμπυλότητα; Η ύλη / ενέργεια λέει στον χωρόχρονο πώς να καμπυλωθεί, δηλαδή εάν δίναμε την πληροφορία σε μια ενέργεια ως ύλη, θα καμπυλώναμε τον χωρόχρονο! Το πρόβλημα του Αϊνστάιν ήταν ότι, κάθε σενάριο επί Γης αντιμετώπιζε το ίδιο επίπεδο μέτριας βαρύτητας και, κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι δύο θεωρίες ήταν εξίσου επιτυχείς, καμία δεν αποδεικνυόταν καλύτερη. Η επιλογή του δρόμου σου είναι πολύ σημαντική λέω εγώ και οποίος το έπιασε το έπιασε! Μια νέα θεωρία ανατρέπει μια παλιά, τα παλαιά δεδομένα πρέπει να εγκαταλειφθούν και ό,τι απομείνει από το επιστημονικό πλαίσιο πρέπει να συμφιλιωθεί με τη νέα θεωρία. Μια τέτοια ανακατάταξη δικαιολογείται μόνο αν το κατεστημένο πεισθεί απολύτως ότι η νέα θεωρία δίνει καλά αποτελέσματα. Ο δρόμος τον πολλών λέω εγώ, αλλά φυσικά μπορεί να είσαι και μονολυκος!

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ

ΚΟΜΗΤΕΣ ΚΑΙ ΖΩΗ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ

 

Μια από τις πιο δημοφιλείς θεωρίες για την εμφάνιση της ζωής στη Γη είναι

 ότι τα δομικά υλικά για τη δημιουργία της ζωής, έφθασαν εδώ από το Διάστημα μέσω των κομητών που έπεφταν μαζικά στον πλανήτη μας κατά την πρώτη περίοδο της ύπαρξης του.Δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι, η ζωή δεν γεννήθηκε στη Γη αλλά έφθασε εδώ από το διάστημα με «όχημα» κάποιον κομήτη. Η  δημοφιλής θεωρία κάνει λόγο για μεταφορά της ζωής στη Γη, των δομικών της υλικών ακριβέστερα, από διαστημικούς βράχους (μετεωρίτες, αστεροειδείς, κομήτες) που έπεσαν στον πλανήτη μας. Δημοσίευσηστην επιθεώρηση «Proceedings of The Royal Society A», μια ερευνητική ομάδα στηρίζει τη θεωρία της διαστημικής καταγωγής της ζωής στη Γη, προτείνοντας παράλληλα μια νέα θεωρία για το πώς συνέβη αυτό. «Είναι πιθανό τα μόρια που οδήγησαν στη ζωή στη Γη να προήλθαν από κομήτες και το ίδιο να έχει συμβεί και σε άλλους πλανήτες του γαλαξία μας» λέει ο Ρίτσαρντ Άνσλοου, αστρονόμος στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Κέιμπριτζ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Ενα προσφατό παραδείγμα που ανακαλύψαν οι επιστημονες είναι χημικές ουσίες ζωτικές για την εμφάνιση και την εξέλιξη της ζωής στη Γη, μεταξύ των οποίων το αμινοξύ γλυκίνη και ο φώσφορος, βασικά συστατικά του DNA, και των κυτταρικών μεμβρανών, που ανιχνεύθηκαν στον κομήτη 67Ρ/ Τσουριούμοφ – Γκερασιμένκο. Επιστήμονες, με επικεφαλής την Κάθριν Αλτβεγκ του Πανεπιστημίου της Βέρνης, ανέλυσαν στοιχεία που έχουν συλλέξει και στείλει στη Γη τα επιστημονικά όργανα του Rosetta. «Τα αμινοξέα βρίσκονται παντού και η ζωή θα μπορούσε να αρχίσει σε πολλά μέρη του σύμπαντος», δήλωσε η Αλτβεγκ. Οι αστρολόγοι μελέτησαν τον Κομήτη Καταλίνα, ο οποίος πέρασε από τη «γειτονιά» μας το 2015. Όπως διαπιστώθηκε, η παγωμένη ουρά του κομήτη ήταν πλούσια σε άνθρακα, το στοιχείο στο οποίο βασίζεται κάθε ζωντανός οργανισμός στον πλανήτη μας. Με βάση τα στοιχεία που συγκέντρωσαν οι επιστήμονες, είναι πολύ πιθανό ο άνθρακας να μεταφέρθηκε από τις παγωμένες ουρές των κομητών στη Γη, με συνέπεια την «έκρηξη ζωής» που ακολούθησε. Η αποστολή "Stardust" στον κομήτη Wild 2 είχε εντοπίσει ίχνη γλυκίνης σε αυτόν, αλλά η παρουσία της δεν είχε επιβεβαιωθεί κατά 100%. Τώρα όμως τα νέα ευρήματα με την αποστολή «Rosetta» (η αποστολή Rosetta της ESA έχει σκοπό τη μελέτη του κομήτη 67P/Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο. Αποτελείται από δύο στοιχεία, τη ρομποτική διαστημοσυσκευή Ροζέττα και τη συσκευή προσεδάφισης Φίλαι),  είναι απόλυτα επιβεβαιωμένα. Η γλυκίνη βρίσκεται σε στερεή μορφή πιθανότατα στους κόκκους σκόνης ενός κομήτη. Όταν η σκόνη απελευθερώνεται από τον κομήτη και εκτίθεται στο ηλιακό φως, η θερμοκρασία της αυξάνεται και η γλυκίνη μετατρέπεται σε αέριο. Οι γεωεπιστήμονες Χαρούμα Σουγκαχάρα, από την Υπηρεσία Θαλάσσιων-Γεωλογικών Επιστημών της Ιαπωνίας, και Κοΐτσι Μιμούρα, από το Πανεπιστήμιο της Ναγκόγια, είδαν ότι η χημεία που δημιουργεί τη λεγόμενη «αρχέγονη σούπα της ζωής» μπορεί να προκύψει οπουδήποτε και ανά πάσα στιγμή στο Σύμπαν. Όταν αρχικά σχηματίστηκε η Γη ήταν τόσο καυτή, σαν μια λειωμένη πέτρα, που οποιαδήποτε οργανικά υλικά που θα βρίσκονταν σε αυτήν θα είχαν χαθεί. Οποιαδήποτε σύνθετα οργανικά υλικά που θα φτιάχνονταν στο διάστημα θα έπρεπε να φθάσουν στη νέα Γη μόνο αφότου αυτή είχε ψυχθεί ο πλανήτης. «Πολλά συμπεράσματά μας υποστηρίζουν αυτήν την ενδιαφέρουσα ιδέα, η οποία είναι ότι οι κομήτες διαδραμάτισαν τον βασικό αυτόν ρόλο», είπε ο Δρ Sandford. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν επτά νέες περιπτώσεις ενός κοσμικού φαινομένου, γνωστού ως σκοτεινοί κομήτες, οι οποίοι θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να προσδιορίσουν αν τα ουράνια σώματα βοήθησαν στην παράδοση ζωτικών στοιχείων, όπως το νερό, στη Γη κατά τις πρώτες φάσεις της ιστορίας του πλανήτη μας. Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων εξέτασε αρχαία κομμάτια πάγου που έχουν διατηρηθεί σε κομήτες και αστεροειδείς από τις πρώτες ημέρες του ηλιακού μας συστήματος. Χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις σε υπολογιστή ήταν σε θέση να δείξουν ότι, το νερό στους ωκεανούς και τα δείγματα από μετεωρίτες και κομήτες, έφεραν το ίδιο χημικό αποτύπωμα σχηματισμού, προτού πάρει «σάρκα και οστά» το ηλιακό σύστημα. Οι κομήτες αποτελούνται ουσιαστικά από τα βραχώδη σωματίδια, πάγο, μεθάνιο, αμμωνία, και ίχνη άλλων στοιχείων. Η θερμοκρασία τους λόγω της τεράστιας απόστασης τους από τον ήλιο, φθάνει τους 0 βαθμούς Celsius και το πλήθος τους είναι τεράστιο, πάνω από 100 δισεκατομμύρια. Ο Fred Whipple πρώτος, το 1951, χρησιμοποίησε τον όρο «βρώμικη χιονομπάλα» για να δείξει από τι αποτελούνταν οι κομήτες. Εάν το νερό της Γης δεν σχηματίστηκε μαζί με τη Γη, τότε όπως υποπτεύονται οι πλανητολόγοι, θα πρέπει να είχαν φτάσει αργότερα μέσω εξωγήινων “αγγελιοφόρων”. Τόσο οι αστεροειδείς όσο και οι κομήτες επισκέπτονται τη Γη και είναι γνωστό ότι φιλοξενούν πάγο. Ο ακαδημαϊκός και πρωτοπόρος ερευνητής Σταμάτης Κριμιζής με συμμετοχή στα πιο εμπβληματικά προγραμματα της NASA, μιλώντας στην εκπομπή του ΕΡΤNews “PRIME” ανεφερε  «μην ξεχνάμε ότι όταν κοιτάμε για βιολογική δραστηριότητα σε άλλους πλανήτες, έχουμε ως πρότυπο τη Γη μας. Στη Γη τα βασικά στοιχεία είναι να υπάρχει νερό, οργανικές ουσίες δηλαδή με άνθρακα και ενέργεια. Και αυτό ικανοποιείται σε πολλούς εξωπλανήτες. Μάλιστα το τηλεσκόπιο από τις πρώτες παρατηρήσεις που έκανε ήταν η ανακάλυψη υδρατμών σε έναν από τους εξωπλανήτες και μάλιστα πιο κοντά στη Γη από τον Κ2. Αλλά αυτή η ιδιαίτερη ουσία έχει παρατηρηθεί στη Γη ότι παράγεται από το φυτοπλαγκτόν στο βάθος του ωκεανού και το αέριο φθάνει στην ατμόσφαιρα (…)».Τα τελευταία χρόνια, ρομποτικές αποστολές έχουν συλλέξει δείγματα από κομήτες και αστεροειδείς, για να μελετήσουν πώς σχηματίστηκαν αυτά τα μόρια και αν η βιολογική χημεία του πλανήτη μας οφείλεται σε μακρινά νέφη σκόνης. Η ιστορία ξεκίνησε το 1986, όταν το ευρωπαϊκό διαστημόπλοιο Giotto πραγματοποίησε την πρώτη επί τόπου ανάλυση ενός κομήτη, του 1P/Halley, κατά την εμφάνισή του. Αποκαλύφθηκε μια απροσδόκητη αφθονία οργανικών ενώσεων στο κόμμα του κομήτη, αν και η ακριβής τους προέλευση — από πολυμερικές ενώσεις ή μικρότερα μόρια — παρέμενε ασαφής. Φυσικα υπαρχει και η παλαιοτερη θεωρια οτι η ύλη που πέφτει από τις ουρές των κομητών, σύμφωνα με τον Νεύτωνα, μετασχηματίζεται σε όλα τα είδη των γήινων ουσιών. Θεωρούσε ότι η ύλη από τους κομήτες ανανέωνε τα συστατικά που ήταν υπαίτια για τη ζωή στη Γη και αναζωογονούσε τα ποτάμια και τα φυτά. Το 1696, ο Ουίλιαμ Γουίστον (1667-1752), διάσημος μαθηματικός, φυσικός φιλόσοφος και «μαθητής» του Νεύτωνα, δημοσίευσε το βιβλίο “A New Theory of the Earth”. Ο Νεύτων ενέκρινε το κείμενο και κάλεσε τον Γουίστον να γίνει βοηθός του στο Κέμπριτζ. Ο Γουίστον υποστήριζε ότι ο αρχικός σχηματισμός της Γης, ο κατακλυσμός του Νώε και η ενδεχόμενη καταστροφή της Γης αποτελούσαν γεγονότα που μπορούσαν να εξηγηθούν με βάση τους κομήτες. Πίστευε ότι η Γη σχηματίστηκε από τη νεφελώδη ατμόσφαιρα ενός κομήτη που μπήκε σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Ο κατακλυσμός του Νώε ήταν το αποτέλεσμα της προσέγγισης ενός άλλου κομήτη. Τέλος, στην προσπάθειά του να ερμηνεύσει την προφητεία της Αποκάλυψης, θεωρούσε ότι το τέλος του κόσμου θα προέκυπτε από τη σύγκρουση της Γης με έναν άλλο κομήτη.Οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας περιγράφουν συχνά διάφορες μορφές ζωής που βασίζονται σε χημικά πρότυπα που δεν μπορούν να εξελιχτούν πάνω στη Γή, όπως για παράδειγμα η ζωή που βασίζεται στο πυρίτιο ή στο μόριο του υδροξυλίου της αμμωνίας, αντί για τον άνθρακα. Οι μορφές όμως αυτές, είναι προς το παρόν τουλάχιστον φανταστικές και δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ότι μπορεί να είναι δυνατές. Η άποψη που αποδέχονται σήμερα οι περισσότεροι βιολόγοι είναι ότι όταν σε κάποιο κατάλληλο περιβάλλον δημιουργηθεί τυχαία ο πρώτος μονοκύτταρος μικροοργανισμός, θα αρχίσει να ακολουθεί την αλυσίδα της εξέλιξης που δεν τελειώνει πουθενά. 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ

Ο Γρηγόρης Τσουκαλάς ειναι μέλος Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος Ελλάδος, μέλος της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος (παράρτημα Σαλαμίνας)

 

 

Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

 

Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ  ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

 

Κώστας Τριανταφυλλίδης

Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής & Γενικής Ανθρώπου

Τμήμα Βιολογίας Α.Π.Θ.

 

Περίληψη. Οι εντυπωσιακές πρόοδοι στην ανάλυση  του DNA σύγχρονων, αλλά και  προϊστορικών ανθρώπων, είχε ως αποτέλεσμα τη διερεύνηση και κατανόηση  της καταγωγής των Ελλήνων. Οπότε το άρθρο επικεντρώνεται  στην παρουσίαση της  γενετικής κληρονομιάς των Ελλήνων ξεκινώντας από την καταγραφή της γενετικής σύστασης των σύγχρονων Ελλήνων και φθάνοντας μέχρι την ιχνηλάτηση των προγονικών βιολογικών ριζών μας. Τα γενετικά ευρήματα τεκμηριώνουν τη φυσική συνέχεια των Ελλήνων στον χώρο και στον χρόνο.

 

 

1.      Εισαγωγή

Η εγγενής ανθρώπινη περιέργεια ανέκαθεν αναζητεί απαντήσεις σχετικές με την προέλευση του ανθρώπου, τη δομή των ανθρώπινων κοινωνιών, την εξάπλωση ή εξαφάνιση ανθρώπινων πληθυσμών. Ο άνθρωπος δηλαδή από τη στιγμή που άρχισε να σκέφτεται προσπάθησε να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Ποιοι είναι οι πρόγονοί μου; 

      Η σύγχρονη γενετική μπορεί να δώσει πλέον κάποιες  επιμέρους απαντήσεις  σε τέτοιου είδους θεμελιώδη ανθρωπολογικού ή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος ερωτήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα επί χιλιετίες. Αυτό είναι πλέον δυνατό γιατί τα στοιχεία που μας δίνουν οι έρευνες στο  DNA  των σύγχρονων ανθρώπων μπορούν να αποτελέσουν συνταρακτικές μαρτυρίες του ιστορικού και προϊστορικού παρελθόντος του ανθρώπινου είδους. Είναι μάλιστα  αξιόπιστα, μια και το DNA  μεταβιβάζεται σχεδόν αυτούσιο από τους προγόνους μας στους σημερινούς ανθρώπους. 

     Επιπρόσθετα, τα τελευταία χρόνια ο νέος επιστημονικός κλάδος της Αρχαιογενετικής, που συνίσταται στην άμεση μελέτη αρχαϊκού DNA, προσφέρει ένα επιπλέον αξιόπιστο μέσο για τη διερεύνηση και ιχνηλάτηση του γενετικού παρελθόντος των κατοίκων της Ελλάδας.

 

2.          Ο εποικισμός της Ελλάδας από τον άνθρωπο κατά την Παλαιολιθική εποχή

Ο   άνθρωπος (Homo sapiens) πρωτοεμφανίστηκε στην Αφρική πριν από 320.000 χρόνια.  Η γενετική ποικιλομορφία των σύγχρονων ανθρώπων όλης της γης προέρχεται κυρίως από πληθυσμιακές ομάδες που ζούσαν στην Ανατολική Αφρική. H απολιθωμένη γνάθος ανθρώπου που βρέθηκε στο Ισραήλ, και ήταν ηλικίας τουλάχιστον 177.000 ετών, καθώς και το κρανίο Απήδημα-1 στην Μάνη (ηλικίας 210.000 ετών) -που αντιπροσωπεύει το αρχαιότερο δείγμα σύγχρονου ανθρώπου στην Ευρώπη- υποδεικνύουν ότι οι πρόγονοι των σημερινών ανθρώπων εξαπλώθηκαν από την Αφρική προς  την Ασία πριν από τουλάχιστον 220.000 χρόνια.   Η  ηλικία του κρανίου «Απήδημα 1» και η εκτίμηση ότι ανήκει στο είδος Homo sapiens, ενισχύει την άποψη ότι οι πρόγονοι των σημερινών ανθρώπων εξαπλώθηκαν από την Αφρική προς  την Ασία και την Ευρώπη νωρίτερα από ότι συνήθως πιστεύεται. Η ΝΑ Ευρώπη γενικότερα και ειδικότερα η περιοχή της σημερινής Ελλάδας αποτέλεσε σημαντικό διάδρομο για την εξάπλωση των πρώτων αυτών ανθρώπων από την Αφρική προς τον Ελλαδικό χώρο και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.

 

3.         O εποικισμός της Ελλάδας/Ευρώπης  από Νεολιθικούς αγρότες

Η Νεολιθική εποχή  αρχίζει  στη Μέση  Ανατολή, στην περιοχή της Εύφορης ημισελήνου πριν από τουλάχιστον 10.000 χρόνια. Μεσολιθικοί κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες κάτοικοι της Ελλάδας ήταν από τους πρώτους στην Ευρώπη που υιοθέτησαν τη γεωργία και την εκτροφή παραγωγικών ζώων κατά τη Νεολιθική εποχή. Τα γενετικά στοιχεία της ανάλυσης των γενεαλογικών γραμμών E, J και G ισχυροποιούν την άποψη ότι Νεολιθικές πληθυσμιακές ομάδες, που ήταν φορείς αυτών των γενεαλογικών γραμμών, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση της γεωργίας από την Ελλάδα στην υπόλοιπη Ευρώπη.

 

 4. Από που κρατάει η σκούφια των Ελλήνων

Από τα  γενετικά στοιχεία προκύπτει ότι η γενετική σύσταση των Ελλήνων δημιουργήθηκε κυρίως από τέσσερα ανεξάρτητα μεταναστευτικά πληθυσμιακά κύματα που αντιστοιχούν:

      4.α) Στον πρώιμο αποικισμό της Ελλάδας από πληθυσμιακές ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που ξεκίνησαν από την Αφρική και μέσω της Εγγύς Ανατολής έφθασαν στον ελλαδικό γεωγραφικό χώρο κατά τη Μέση Παλαιολιθική εποχή. ΄Επειτα, οι απόγονοί τους εξαπλώθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη.

      4.β) Στις μετακινήσεις πληθυσμιακών ομάδων κατά το μέγιστο της τελευταίας περιόδου των παγετώνων (25.000-19.000 χρόνια πριν) από τη Βόρεια/Κεντρική Ευρώπη προς το θερμό Βαλκανικό καταφύγιο της Νότιας Ευρώπης. Μετέπειτα ακολούθησε η μεταπαγετωνική επιστροφή πληθυσμιακών ομάδων από το Βαλκανικό καταφύγιο προς τις “έρημες” από ανθρώπους περιοχές της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. 

      4.γ)  Στη δημογραφική εξάπλωση γεωργών στην Ελλάδα από την Εγγύς Ανατολή κατά τη Νεολιθική εποχή  και τη μετέπειτα εξάπλωσή τους, τόσο προς την Κεντρική Ευρώπη, όσο και προς τη Δυτική Ευρωπαϊκή Μεσογειακή ζώνη.   

     4.δ)  Τις μεταναστεύσεις πληθυσμιακών ομάδων, κυρίως από τον ελλαδικό χώρο και την περιοχή βορείως της Κασπίας, προς την υπόλοιπη Ευρώπη,  μετά την Εποχή του Χαλκού (περίπου 3.500 χρόνια πριν).

      Το γενετικό υπόστρωμα των σημερινών Ελλήνων σε αδρές γραμμές αποτελείται κυρίως από DNA αλληλουχίες που σηματοδοτούν το γενετικό αποτύπωμα των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που ζούσαν στον ελλαδικό γεωγραφικό χώρο ήδη κατά τη Μέση Παλαιολιθική εποχή και σε μικρότερο ποσοστό από αλληλουχίες που σηματοδοτούν αγρότες που εισήλθαν στον Ελλαδικό χώρο κατά τη Νεολιθική εποχή. Οι απόγονοι της επιμειξίας  των προηγούμενων πληθυσμιακών ομάδων αποτέλεσαν το γενετικό υπόστρωμα των Ελλήνων. Οπότε, η γενετική κληρονομιά των σημερινών κατοίκων της Ελλάδας φαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό είχε διαμορφωθεί ήδη σε εκείνη τη μακρινή προϊστορική εποχή της Εποχής του Χαλκού και συνεπώς οι απόγονοι αυτών των πληθυσμιακών ομάδων που ζούσαν στον ελλαδικό χώρο στο τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ., π.χ. στην αρχή της Μυκηναϊκής εποχής, θα είναι οι πληθυσμοί που θα αυτοχαρακτηριστούν ΄Ελληνες.

 

5. Γενετική σύσταση των Ελλήνων

Οι μελέτες της γενετικής κληρονομιάς των σημερινών κατοίκων της Ελλάδας με ποικίλους DNA δείκτες αποκάλυψαν ότι ο Ελληνικός πληθυσμός είναι παμμεικτικός. Αυτό σημαίνει ότι οι γάμοι γίνονται τυχαία. Επιπρόσθετα, ο συνολικός πληθυσμός της έχει υψηλότερες τιμές γενετικής ποικιλότητας από λαούς της Κεντρικής, Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης. Αυτό αποδεικνύει ότι πληθυσμιακές ομάδες –από τη Μέση Παλαιολιθική εποχή– μετακινούνταν από τον ελλαδικό γεωγραφικό χώρο προς τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη και ότι ο ελλαδικός χώρος αποτέλεσε κομβικό σημείο στη διαμόρφωση της “Βιολογικής ιστορίας των κατοίκων της Ευρώπης”. Επιπρόσθετα, γνωρίζουμε, ότι όσο περισσότερη γενετική ποικιλότητα έχει ένας πληθυσμός, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να προσαρμοστεί και να επιβιώσει σε αλλαγές, όπως η κλιματική αλλαγή ή νέες ασθένειες.

      Η γενετική (DNA) κληρονομιά των Ελλήνων σε σχέση με άλλους Ευρασιατικούς πληθυσμούς έχει μελετηθεί από πολλούς ερευνητές. Διαπιστώθηκε ότι οι Έλληνες είναι γενετικά πλησιέστεροι προς τους Ιταλούς και τους Ισπανούς και βρίσκονται πολύ μακρύτερα γενετικά από άλλους Ευρασιατικούς πληθυσμούς.

      Είναι ενδιαφέρον ότι παρά τη γειτνίαση των Ελλήνων με διάφορους λαούς ή και τη συγκατοίκηση αιώνων με ορισμένους λαούς, ο Ελληνικός πληθυσμός έχει μικρή επιμειξία με άλλους γειτονικούς λαούς. ΄Ετσι αν και η Κρήτη είναι αρκετά κοντά για να έχει δεχθεί Αφρικανική γενετική διείσδυση, η γενετική σύσταση των Μινωιτών παρουσίαζε υψηλότερο ποσοστό συγγένειας με Νεολιθικούς και σημερινούς Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Το αποτέλεσμα αυτό δείχνει ότι ο Μινωικός πολιτισμός έχει Ευρωπαϊκή –και όχι Αφρικάνικη– καταγωγή. Παρόμοια, ο προσφυγικής καταγωγής πληθυσμός από τη Μικρά Ασία παρουσιάζει μεγαλύτερη γενετική ομοιότητα με τον πληθυσμό της ηπειρωτικής Ελλάδας, παρά με τον Τουρκικό πληθυσμό. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, παρά τους τέσσερις αιώνες Οθωμανικής κυριαρχίας, οι ΄Ελληνες έχουν διαφορετική γενετική σύσταση από τους Τούρκους και δεν φαίνεται να υπήρχαν σημαντικές επιμειξίες Ελλήνων με άτομα Ασιατικής (Μογγολικής) καταγωγής.

      Ο Ελληνικός πληθυσμός διακρίνεται, επίσης, από τους Σλάβους παρά τη γειτνίαση ή τη συγκατοίκηση για μερικούς αιώνες. Δεν διαπιστώθηκαν σημαντικά γενετικά ταιριάσματα μεταξύ της DNA σύστασης των Ελλήνων και ατόμων από Σλαβόφωνες χώρες. Χαρακτηριστικά, οι ΄Ελληνες δείχνουν μεγαλύτερη γενετική συγγένεια με τους Ιταλούς, παρά με τους προς βορρά Σλάβους γείτονες.

 

6. Θεωρία Φαλμεράυερ σχετική με την καταγωγή των Ελλήνων

 Η ιχνηλάτηση της πορείας ενός λαού στον ιστορικό χρόνο, μέσα από τα διάφορα ίχνη που αφήνει στο διάβα του, αποτελεί ένα γνωστικό αντικείμενο, το οποίο εκτός της επιστημονικής αναζήτησης, ικανοποιεί και τη φυσιολογική ανθρώπινη ανάγκη να γνωρίζουμε από πού προερχόμαστε. Μπορεί να πει κανείς ότι οι θεωρίες σχετικά με την καταγωγή του σημερινού Ελληνικού πληθυσμού διακρίνονται σε δύο πόλους: σε αυτόν της φυσικής συνέχειας των Ελλήνων και στη θεωρία ασυνέχειας των Ελλήνων. H δεύτερη θεωρία, ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δεν σχετίζονται βιολογικά ή πολιτισμικά με τους Έλληνες της κλασικής αρχαιότητας, διατυπώθηκε κυρίως από ορισμένους ιστορικούς. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο Αυστριακός Ιάκωβος Φίλιππος Φαλμεράυερ. Ο Φαλμεράγιερ, το 1836,  στο έργο του  «Ιστορία της Χερσονήσου της Πελοποννήσου κατά τους Μεσαιωνικούς χρόνους» διατυπώνει την άποψη:

  “Η Πελοπόννησος κυριαρχήθηκε για δύο αιώνες από το σλαβικό στοιχείο, ενώ ο γηγενής πληθυσμός απορροφήθηκε από τους εισβολείς-Σλάβους”. Σύμφωνα με τη θεωρία του:  “Ούτε μια σταγόνα αίματος, γνησίου Ελληνικού αίματος, δεν τρέχει στις φλέβες των κατοίκων της Πελοποννήσου/Ελλάδας”.

   Η γενετική ανάλυση  έδειξε ότι ναι μεν υπήρξε σλαβική μετανάστευση στην Πελοπόννησο, αλλά το ποσοστό Σλαβικής επιμειξίας είναι μικρά. Η μελέτη επίσης καταρρίπτει οποιονδήποτε ισχυρισμό ότι οι Τσάκωνες και οι Μανιάτες έχουν σλαβική καταγωγή. Στη Μέσα Μάνη και στη Νότια Τσακωνία η σλαβική γενετική επιμειξία δεν ξεπερνά το 1%. Με άλλα λόγια, οι Μανιάτες και οι Τσάκωνες, που κατά τον Φαλμεράυερ ήταν σλαβικής καταγωγής, έχουν ελάχιστα ποσοστά σλαβικής επιμειξίας. Επιπρόσθετα,  οι Πελοποννήσιοι  έχουν σημαντικά κοινή γενετική κληρονομιά  με πληθυσμούς της Νότιας Ευρώπης, π.χ.  Ιταλούς=85%-96%. Συνολικά, τα αποτελέσματα αυτά δεν συνάδουν με τη θεωρία της εξάλειψης των Μεσαιωνικών Πελοποννησίων και της αντικατάστασής τους από Σλάβους. Οι γενετικές μελέτες  απορρίπτουν τελεσίδικα τη θεωρία του Φαλμεράυερ για την καταγωγή των Πελοποννησίων/Ελλήνων από Σλάβους και δείχνει πώς η γενετική μπορεί να διευκρινίσει σημαντικές πτυχές της ιστορίας μας.

 

7. Γενετική συμβολή των Ελλήνων στην υπόλοιπη Ευρώπη

Οι ΄Ελληνες της Κλασικής εποχής διηγούνταν συναρπαστικούς μύθους για το πώς οι πρόγονοί τους της Αρχαϊκής ή και παλαιότερων εποχών ταξίδευσαν, εξερεύνησαν, γνώρισαν και αποίκησαν διάφορες περιοχές στην Ιταλία, στη Σικελία, στη Γαλλία και αλλού.

    7.α) Πληθυσμιακή μελέτη αξιολόγησε τη συμβολή των Ελλήνων στη γενετική σύσταση των σημερινών ανδρών της Σικελίας και διαπίστωσε ότι ανέρχεται στο 37,3%.

    7.β) Με βάση τις συχνότητες της  γενεαλογικής γραμμής Ε-Μ78  υπολογίστηκε πως η  γενετική συνεισφορά των  Πελοποννησίων στη γενετική σύσταση των σημερινών  κατοίκων της Καλαβρίας είναι 7% και της Απουλίας  22%. 

   Οι πολυπληθείς έρευνες της γενετικής κληρονομιάς των Ιταλών δείχνουν πρότυπο που αντιγράφει σχεδόν πιστά τον Ελληνικό εποικισμό κατά την αρχαιότητα. H διατήρηση στενής γενετικής συγγένειας μεταξύ των σύγχρονων Ελλήνων και των κατοίκων περιοχών της Ιταλίας, που είχαν αποικιστεί από τους αρχαίους ΄Ελληνες, αποτελεί πειστική ένδειξη για την κοινή καταγωγή τους από τους αρχαίους ΄Ελληνες.

   7.γ) Η  ανάλυση εκτίμησης του βαθμού επιμειξίας έδειξε ότι το ποσοστό της γενετικής συνεισφοράς των Ελλήνων από τη Φώκαια και τη Σμύρνη στη γενετική σύσταση του πληθυσμιακού δείγματος από Νεολιθικές θέσεις της Προβηγκίας της Νότιας Γαλλίας ανέρχεται στο 17% των γενεαλογικών γραμμών του χρωμοσώματος Υ.

 

 

8.  Η γενετική συνέχεια των Ελλήνων

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης της γενετικής σύστασης Ευρασιατικών λαών αποδεικνύουν ότι η γενετική (DNA) υπογραφή των Ελλήνων παρουσιάζει αντοχή στον χρόνο και αντικατοπτρίζει την εξάπλωση των αρχαίων Ελλήνων. Θα μπορούσε μάλλον να υποστηριχθεί ότι οι γενετικές έρευνες τεκμηριώνουν, έστω και έμμεσα, τη γενετική συνέχεια των Ελλήνων στον χώρο και στον χρόνο.

     Μελέτες ανάλυσης όλου του γονιδιώματος από αρχαία λείψανα, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν Μινωίτες  και Μυκηναίοι, προσέφερε περαιτέρω υποστήριξη στην παραπάνω άποψη. Σύμφωνα με την Αρχαιογενετική μελέτη ο σημερινός ελληνικός πληθυσμός έχει βαθιές βιολογικές ρίζες στους κατοίκους της Νεολιθικής και της Εποχής του Χαλκού που ζούσαν στην περιοχή. Επιπρόσθετα οι σύγχρονοι Έλληνες μοιάζουν με τους Μυκηναίους, αλλά με κάποια επιπλέον αραίωση της πρώιμης Νεολιθικής καταγωγής, λόγω πρόσμιξης τους με διάφορες πληθυσμιακές ομάδες. Τα γενετικά δεδομένα υποστηρίζουν δηλαδή την ιδέα της φυσικής συνέχειας των Ελλήνων, από την εποχή των πρώτων γεωργοκτηνοτρόφων έως σήμερα.

       Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης αναφέρει στο τελευταίο (1995) του βιβλίο, με τίτλο: Ο Κήπος µε τις Αυταπάτες:

   Και το πιο διασκεδαστικό καταντά να είναι ότι μήτε πήγε ποτέ ο νους τους, πως μετά 3.000 χρόνια ο ίδιος λαός, στην ίδια γη, εξακολουθεί να ομιλεί την ίδια γλώσσα, με την έννοια ότι και ο λιγότερο εγγράμματος, κυρίως αυτός, ο οπωροπώλης και ο αρτοποιός, εξακολουθεί να λέει τον ουρανό, ουρανό και τη θάλασσα, θάλασσα…

   Τέλος, σύμφωνα με το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Science: Οι Έλληνες έχουν πραγματικά σχεδόν μυθική καταγωγή. Το στοιχείο αυτό αποκάλυψε η μελέτη αρχαίου  DNA.

 

    Σημείωση. Ο Κώστας Τριανταφυλλίδης είναι συγγραφέας του  βιβλίου:

Η γενετική ιστορία των Ελλήνων- Το DNA των Ελλήνων.