ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Ο χρόνος είναι ένας παράξενος άρχοντας που κινείται σαν ένα αόρατο αλλά ταυτόχρονα και ασταμάτητο ποτάμι, παρασέρνοντας στο διάβα του τα πάντα. Τίποτα και κανένας δεν κατόρθωσε, να ξεφύγει από το παγερό του βασίλειο, εκτός από εκείνους τους παλαιούς θεούς που αν και τους άγγιξε με το ραβδί των αιώνων, εκείνοι κατόρθωσαν μέσα από τις ιστορίες και τους μύθους, να ταξιδέψουν ως το σήμερα. Μπορεί βέβαια οι άνθρωποι, να άλλαξαν λατρείες και χρησμούς και να προσκυνούν νέες μορφές, όμως υπάρχουν τόποι που τους συνδέουν με το χθες τους και τις ξεχασμένες τους ιδέες και ίσως το μόνο σίγουρο είναι, ότι κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει το αύριο αν αγνοήσει το ίδιο του το παρελθόν. Κάποιοι βέβαια, προσπάθησαν να ξεγελάσουν τον εαυτό τους, ζώντας μόνο στο παρόν. Όμως, οι τόποι που ο άνθρωπος γεύτηκε τις παράξενες ιδέες στους περασμένους καιρούς, χάσκουν σήμερα γύρω μας και φαντάζουν σαν να μας μιλούν μέσα από ψίθυρους, αποκαλύπτοντας μας μυστικούς οιωνούς και αλλιώτικες πτυχές της αλήθειας. Ίσως όλα αυτά, περιμένουν όχι τον τολμηρό, γιατί άλλωστε ο τολμηρός μπορεί να αποδειχτεί ακόμα και μωρός, αλλά εκείνον που έχει τον νου να αφουγκραστεί τις μελωδίες που αναβλύζουν από το χθες και που μιλούν, για εκείνους τους παλιούς καιρούς που ο άνθρωπος λάτρευε κάθε πλευρά του κόσμου του, μέσα και από έναν θεό. Ένας από αυτούς τους τόπους, είναι και το ιερό της Αφροδίτης, στην Ελευσίνα. Αυτός ο ιερός χώρος, στέκει στην θέση του αιώνες τώρα, αποτελώντας ένα φάρο της ανθρωπότητας του χθες. Τώρα, το αν το φως του σας οδηγήσει κάπου, είναι ένα καθαρά δικό σας θέμα. Και αυτό γιατί, στα μονοπάτια του χρόνου, διαβαίνει ο καθένας μόνος του και κάπως έτσι, τα μυστικά τους είναι μόνο για εκείνους που περπάτησαν σε αυτά τα μονοπάτια.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ
Το ιερό της Αφροδίτης στην Ελευσίνα έχει τη δική του πορεία μέσα στις περγαμηνές της ιστορίας. Αφήνοντας πίσω την εποχή που οι ιερείς λάτρευαν τη θεά τους και ψάχνοντας στους πιο σύγχρονους καιρούς, ανιχνεύσαμε μερικά από τα κομμάτια του πάζλ που συνθέτουν το χώρο. Οι νεότερες αναφορές, ξεκινούν από το Γάλλο συγγραφέα Gustave Flaubert, που μέσα από τις περιηγήσεις του, μας αναφέρει ότι οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής, καταδείκνυαν το χώρο με την ονομασία ‘ντουλαπάκια’, χάριν στις κόχες που περισώζονται ως σήμερα και που αποτελούσαν μέρος του ιερού κατά την αρχαιότητα. Σε αυτές τις κόχες, τοποθετούνταν διάφορα αναθήματα, προς τιμή της μεγάλης θεάς και μάλιστα εάν κάποιος είναι τακτικός επισκέπτης του χώρου, θα διαπιστώσει πως και σήμερα κάποιοι, πράττουν την ίδια κίνηση. Οι πρώτες ανασκαφές, θα πραγματοποιηθούν στο ιερό το 1890 μ Χ από τον Δημήτρη Καμπουρόγλου, ενώ θα ακολουθήσουν και δεύτερες το 1930 μ Χ από τον Ιωάννη Τραυλό και τον Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη. Στο χώρο θα βρεθεί, μέρος της Ιεράς Οδού που σώζεται ως σήμερα, καθώς και τα υπολείμματα της οικίας των ιερέων. Ο Ναός που φιλοξενούσε ο χώρος, ήταν δωρικού τύπου και αυτό μας το πληροφορεί ο Παυσανίας. Η ευρύτερη περιοχή γενικότερα, αποτελεί ένα σημαντικό ιερό χώρο, αφού γύρω από το Ναό, υπήρχαν αφιερώματα και άλλοι τόποι λατρείας του Απόλλωνα , του Πανός κ.α. Σήμερα το σημείο, έχει περιφραχτεί από την αρχαιολογική υπηρεσία και παραμένει κλειστό προς το κοινό.
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ
Ως τώρα λοιπόν, είδαμε όλα εκείνα τα κομμάτια που ο καθένας μπορεί να βρει ψάχνοντας σε βιβλιοθήκες και επιστημονικά συγγράμματα. Όμως υπάρχουν και κάποιες αφηγήσεις, που δίνουν ένα πιο μαγευτικό ύφος στο Ναό και μάλιστα με τέτοιο τρόπο που θα ζήλευε κάθε λάτρης του παράξενου. Η πρώτη ιστορία, συσχετίζεται με την εκτέλεση του αγωνιστή και ηγετικού στελέχους του κομμουνιστικού κόμματος, Νίκου Πλουμπίδη, που θανατώθηκε λίγο πιο κάτω από το ιερό. Οι θρύλοι θέλουν, λίγες μέρες μετά την εκτέλεση του, να παρουσιάζεται η σκιώδες μορφή ενός άντρα. Οι γύρω κάτοικοι, συσχέτισαν τη μορφή με την εκτέλεση και έτσι δημιουργήθηκε ο σύγχρονος θρύλος. Επίσης, υπάρχουν αναφορές μορφών που σήμερα θα μπορούσαμε να τις ταυτίσουμε με τις λαϊκές νεράιδες και που θέλουν την εμφάνιση γυναικών, ντυμένες στα λευκά. Ακόμα ένας αστικός μύθος που παντρεύει το ιερό με τη σύγχρονη πραγματικότητα, ή πραγματική είσοδος του άυλου στα στερεότυπα όρια της δικής μας πραγματικότητας? Το μόνο σίγουρο για μένα, είναι η ύπαρξη του ιερού. Αλλά ωστόσο πάντα πίστευα στην πίσω άκρη του μυαλού μου, ότι σε έναν τόπο που βασιλεύουν οι μυστηριώδης ιστορίες, υπάρχει μια φωτιά που καίει και αυτές αποτελούν απλά τον καπνό της. Όμως, το ταξίδι μας στις παράξενες πτυχές του ιερού, δεν σταματάει εδώ. Στο κέντρο του χώρου, φιλοξενείται ένα πηγάδι, που ορισμένοι το θέλουν να επικοινωνεί με την Μονή Δαφνίου. Σήμερα, το πηγάδι είναι κλειστό με σιδεριές και έτσι δεν μπορούμε να επαληθεύσουμε την όλη ιστορία. Τέλος, γύρω από το πηγάδι υπάρχει η αφήγηση των παλιών κατοίκων της περιοχής, που λένε ότι εάν ρίξεις στο πηγάδι επτά ασημένια κέρματα, τότε η Θεά θα φέρει στη ζωή σου το γιό της Έρωτα. Ξέρω ότι όλα αυτά, φαντάζουν στην εποχή των τεχνολογικών επιτευγμάτων, αστεία… και είναι βγαλμένα από εκείνους τους καιρούς που ο άνθρωπος πίστευε σε οπτασίες και σε θεούς όμοιους με εκείνον. Όμως, εάν με βάζατε να διαλέξω σε ποια εποχή ο άνθρωπος διέθετε καθαρότερο τρόπο σκέψης, να είστε σίγουροι, ότι θα αρνιόμουν το σήμερα που η ανθρωπότητα προσπαθεί με τη μεζούρα και το ψαλίδι της λογικής της, να τα φέρει όλα στα μέτρα της και μάλιστα με τέτοιο τρόπο που η ίδια να είναι το επίκεντρο της πραγματικότητας.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
