Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2025

ΑΡΧΑΙΟΙ ΙΠΠΟΤΕΣ

 


Ο Ιππότης ήταν ένας από τους Ηρακλείδες, γιος του Φύλαντα και της Λειπεφίλης. Ο Ιππότης σε αυτή την εκδοχή ήταν δισέγγονος του Ηρακλή. Σύμφωνα με μια άλλη γενεαλογική εκδοχή, ο Αντίοχος, γιος του Ηρακλή, νυμφεύθηκε τη Μήδα, κόρη του Φύλαντα, και γέννησαν τον Ιππότη. Ο Ιππότης πήρε μέρος στην εκστρατεία των Ηρακλειδών εναντίον της Πελοποννήσου με αρχηγό τον Τήμενο. Κατά την προετοιμασία για την επιχείρηση αυτή, όταν βρίσκονταν ακόμα στη Ναύπακτο, ο Ιππότης σκότωσε τον μάντη Κάρνο, νομίζοντάς τον κατάσκοπο των Πελοποννησίων. Εξαιτίας του φόνου αυτού, ο στρατός των Δωριέων αποδεκατίστηκε από την πείνα, ενώ ο στόλος τους χάθηκε. Ο Κίρκεγκωρ παρουσιάζει τον Αβραάμ ως “ιππότη της πίστης”, ο οποίος έκανε μια θυσία που ελάχιστοι άνθρωποι έχουν κατορθώσει. Ούτε καν οι τραγικοί ήρωες δεν είναι αντάξιοι του μεγαλείου του. Ενώ εκείνοι θυσιάζονται για το συλλογικό συμφέρον, θεωρούνται ηθικά πρότυπα και δοξάζονται, ο Αβραάμ βιώνει την απόλυτη μοναξιά, καθώς θεωρείται από όλους είτε παράλογος είτε κακός. Η λέξη ιππότης, ο (ουσ.) [ιππο (ιππεύω)-της, με αναλογική απόδοση της γαλλ.λ. chevalier < cheval = άλογο], σημαίνει:  

 

 

1. στο μεσαίωνα, τιμητικός τίτλος ευγενών που αποτελούσαν ιδιαίτερη κοινωνική τάξη και πολεμούσαν έφιπποι: οι ιππότες επηρέαζαν την κρίση του ηγεμόνα τους 

 

2. στα νεότερα χρόνια, αυτός που έχει τιμηθεί με παράσημο κάποιου τάγματος: ιππότης του Σωτήρα 

 

3. (μτφ.) άνθρωπος ευγενικός, αξιοπρεπής, γενναιόδωρος, με λεπτούς τρόπους και ανιδιοτέλεια.

 

Χαρακτηριστική στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας αναδεικνύεται η πρωτοκαθεδρία των ευγενών. Κυρίαρχοι στα μυκηναϊκά χρόνια —από τις τάξεις τους έβγαιναν βασιλείς, προύχοντες και στρατηγοί— οι ευγενείς στην ομηρική εποχή θα επικρατήσουν ως διακριτικοί θεματοφύλακες της παράδοσης. Κατά τη διάρκεια της αρχαϊκής εποχής (μέσα του 8ου  έως αρχές του 5ου  αιώνα π.Χ.) θα καταλύσουν τη βασιλεία και θα ανέλθουν στην εξουσία, την οποία όμως θα χάσουν εξαιτίας του μεταξύ τους ανταγωνισμού, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο προς τη δημοκρατία, στην ομηρική εποχή και στις αυλές των ευγενών, οι οποίοι πλέον είναι πιο ταπεινοί, εν μέρει ιππότες και εν μέρει αγρότες. Μεσολαβεί η αρχαϊκή εποχή, περίοδος «ταξικών αγώνων» και βίαιων κοινωνικών μεταβολών, ενώ η κατάληξη είναι η αμιγώς δημοκρατική κοινωνία της κλασικής εποχής. Τον τρόπο θα τον δείξει πρώτος ένας ευγενής και πάλι, ο Κλεισθένης, ο οποίος θα εισαγάγει νόμους για τη μεταβολή τού έως τότε – άλλοτε ολιγαρχικού και άλλοτε τυραννικού – πολιτεύματος.

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ