Παρασκευή 23 Μαΐου 2025

ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΝΥΜΦΗΣ


 







Οι τρεις προθήκες στα αριστερά του επισκέπτη περιλαμβάνουν μέρος από τα πλούσια ευρήματα που έφερε στο φως η ανασκαφή του μικρού υπαίθριου ιερού της Νύμφης, προστάτιδας του γάμου και των γαμήλιων τελετών, που είχε "συγγένεια" με την Ήρα και την Άρτεμη, προστάτιδες του γάμου. Τα εκπληκτικά ευρήματα από το ιερό, που στέκει εκεί, περιμένοντας περιηγητές και ιστορικούς να το επισκεφθούν, και που σήμερα βρίσκονται στον ισόγειο χώρο του μουσείου της Ακρόπολης, ρίχνουν φως στα ήθη και στα γαμήλια έθιμα της εποχής. Οι Λουτροφόροι γεμάτες από το ιερό νερό της πηγής Καλλιρρόης, χρησίμευαν για το γαμήλιο μπάνιο και εν συνεχεία αφιερώνονταν στο Ιερό της νύμφης, αυτές ήταν οι γνωστές "λουτροφορίες". Η ταυτοποίηση του απλού υπαίθριου ιερού έγινε την δεκαετία του '60 από την ανακάλυψη επιγραφής (όρος). Το ορόσημο ανήκει σε μια ειδική κατηγορία επιγραφών, που σηματοδοτούσαν τα όρια της ιδιοκτησίας και του ασύλου ενός ιερού ή ναού, μιας πόλης, μιας ιδιωτικής έκτασης και, κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, μιας στρατιωτικής ζώνης. Κάποτε οι επιγραφές περιορίζονται στη λέξη ΟΡΟΣ ενώ άλλοτε καταγράφουν λεπτομερείς απαγορεύσεις ή ιερούς νόμους. Η λουτροφορία εικάζεται ότι γινόταν με νερό που έφερναν από την περίφημη και ιερή εννεάκρουνο Καλιρρόη κρήνη, ανατολικότερα στις όχθες του Ιλισού. Όμως ο βράχος της Ακρόπολης κατέβαζε και κατεβάζει ακόμα νερό, που πέρα από την ύδρευση θα πρέπει να σχετιζόταν και με τις τελετές στα πόδια της Νύμφης. Όπως έκπληκτος παρατήρησα χτες, σε μια διπλή δεξαμενή πίσω από το ιερό της Νύμφης, που εφάπτεται του υστερορωμαϊκού τείχους (3ος αι.) της Ακρόπολης, τρέχει ακόμη νερό που ο γραφών έσκυψε και ήπιε. Μέσα από τα αρχαία πήλινα κιούγκια κυλά μικρή ποσότητα νερού που κάποτε διοχετευόταν παρακάτω προς τον οικισμό, ως την ύστερη αρχαιότητα. Η δόμηση της τοιχοποιίας από λίθο και κεραμικές πλίνθους ή σπασμένα κεραμικά στοιχεία, παρουσίαζε έντονη απώλεια υλικού από τους αρμούς και εκτεταμένη κατάρρευση λίθων και κεραμικών πλίνθων. Της ανάταξης των τοιχοδομών προηγήθηκε η συλλογή και τακτοποίηση των διάσπαρτων λίθων, ο καθαρισμός των επιφανειών από τις επικαθίσεις χώματος, φερτών υλικών, βλάστησης καθώς και του αποσαθρωμένου κονιάματος αρμολόγησης. Ακολούθησε ανάκτηση και ανάταξη των λίθων που είχαν καταρρεύσει με τοποθέτηση νέου κονιάματος αρμολόγησης σύνθεσης που προσομοιάζει την αυθεντική σύσταση.

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ