Ο Θεός Σέραπις ή Σάραπις είναι ελληνοαιγυπτιακή θεότητα. Η λατρεία του καθιερώθηκε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους από τον Πτολεμαίο Α΄ τον Σωτήρα (4ος αιώνας π.Χ) και διαδόθηκε ευρύτατα σε όλο τον Δυτικό κόσμο. Στην λατρεία του θεού αυτού αφομοιώθηκε ο Πλούτωνας, ο Άμμωνας, ο Δίας, ο Ποσειδώνας, ο Βάκχος, ο Νείλος και ο Ασκληπιός. Ο πανθεϊσμός αυτός στο πρόσωπο του νέου θεού απεικονίζεται σε ρωμαϊκά νομίσματα που κόπηκαν στην Αλεξάνδρεια και στα οποία φαίνεται ο Σάραπις που έχει στο κεφάλι του το καλάθι της Δήμητρας, το κέρας του Άμμωνος, τις ακτίνες του Ήλιου, την οφιούχο ράβδο του Ασκληπιού και από πίσω την τρίαινα του Ποσειδώνα και το κέρας της αφθονίας του Νείλου. Ο Μακρόβιος που περιγράφει την παράσταση λέει ότι παρουσιάζει γλυκύτητα με το μυστήριο. Αγάλματα του θεού και νομίσματα υπάρχουν πάρα πολλά. Κατά τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου η λατρεία του Σέραπι διαδόθηκε στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου και έγινε κυρίαρχη λατρεία. Η εποχή, όντως, ζητούσε έναν προσηνή προς τους ανθρώπους και καλόβουλο θεό του κάτω κόσμου και τον βρήκε στη μορφή του Σάραπι-Σέραπι. Το όνομα «Σέραπις» προέρχεται από μια σύνθεση των ονομάτων δύο αιγυπτιακών θεοτήτων, του Όσιρι και του Άπι. Στη Μέμφιδα της Κάτω Αιγύπτου, η κύρια θεότητα ήταν ο Φθα, ενώ η λατρεία του ιερού ταύρου Άπι (που θεωρούταν ενσάρκωση του Θεού Φθα και σύμβολο της γήινης θυσίας του Ουράνιου Όσιρι) εστίαζε γύρω από έναν ιερό βόδι. Όταν αυτό πέθαινε, μουμιοποιούνταν και τιμόταν σε μια θεαματική νεκρική τελετή, καθιστώντας τον θυσιασμένο Άπι έναν σύνθετο Όσιρις-Άπις, γνωστό επίσης ως Οσόρ-Άπις ή Οσέρ-Άπις. Σε επιγραφή από την Καρπασία ο Σάραπις αναφέρεται μαζί με την Ίσιδα, ενώ σε άλλες επιγραφές από την περιοχή των Γόλγων μνημονεύεται μαζί με την Ίσιδα και τον Άνουβι.
ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
