Ο συμβολισμός της τροφής επεκτείνεται πέρα από τη φυσική της λειτουργία,
καλύπτοντας ψυχολογικές, κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές διαστάσεις
(είμαι σίγουρος φίλε αναγνώστη ότι, όταν θα τελειώσεις αυτό το κείμενο, θα κοιτάς
καχύποπτα το πιάτο σου). Η τροφή παρέχει συναισθηματική ικανοποίηση και
αίσθηση του ανήκειν, ενώ παράλληλα τα είδη και η κατανάλωσή της,
αντικατοπτρίζουν τις πεποιθήσεις, τις αξίες και την ταυτότητα ενός πολιτισμού ή
μιας θρησκείας, όπως αποδεικνύεται από τις τελετουργίες, τις νηστείες και την
αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων ( έχει σημασία με ποιους τρως, πότε το τρως και
τι τρως, φίλε μου…..). Το φαγητό και το τραπέζι στο οποίο λαμβάνουν χώρο τα
γεύματα μας (ιδιαίτερα τα ομαδικά γεύματα), έχουν καταλυτική δύναμη και έναν
αδιαπραγμάτευτο συμβολισμό. Αρκεί να φέρουμε στο μυαλό μας τα παρακάτω για
να καταλάβουμε το μέγεθος του συμβολισμού: το να κάθεται κανείς στην κεφαλή
του τραπεζιού, δηλώνει συμβολικά την «αρχηγία» στον οίκο (σκεφτείτε πόσα αλλά
μπορείς να κάνεις παίζοντας με θέσεις, κουταλιά, πιρούνια). Στις αγέλες των ζώων,
η σειρά σίτισης, δηλαδή ποιο ζώο θα φάει πρώτο απ’ την τροφή που προορίζεται
για όλη την αγέλη, δηλώνει βουβά ιεραρχία και σεβασμό (αν πρόκειται για το
δυνατό αρσενικό). Οι γάμοι, οι βαπτίσεις, οι κηδείες, τελετές φορτισμένες με
ποίκιλλα συναισθήματα και όχι μόνο, συνοδεύονται πάντα από γεύματα. Αν, για
παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ενός γεύματος μάθαμε κάτι ιδιαίτερα δυσάρεστο ή
συνέβη κάποιο τραυματικό γεγονός, είναι πιθανό να φορτιστούν για εμάς με
συγκεκριμένα συναισθήματα, αυτά που νιώσαμε κατά τη διάρκεια εκείνου του
γεύματος, συγκεκριμένες τροφές. Ίσως, λοιπόν, κάθε φορά που θα ερχόμαστε σε
επαφή με αυτό το φαγητό, να επανέρχονται και να αναβιώνουν εκείνα τα
συναισθήματα (αποκτούμε ένα σημείο αγκίστρωση μέσω της τροφής δηλαδή). Η
σχέση μεταξύ των ανθρώπων, της τροφής τους και της συμπεριφοράς τους, είναι
στενή και πολυδιάστατη. Η τροφή δεν είναι απλώς ένα μέσο επιβίωσης, αλλά
επηρεάζει βαθιά τη συμπεριφορά, καθώς συνδέεται με την κοινωνική δομή της
αγέλης, την κυριαρχία και την ανάγκη για ασφάλεια. Ο Μυστικός Δείπνος πχ. Ο
Δείπνος λέγεται μυστικός όχι γιατί έγινε εν κρυπτώ, αλλά γιατί ο Χριστός ήθελε να
αποκαλύψει στους μαθητές του το μυστήριο της Θείας Μετάληψης. Και ο γραφών
θα σας πει και βάλτε το καλά στο μυαλό σας, κάνεις μέρος σου αυτό που τρως,
μεταλαμβάνεις ,αλλά συμβαίνει και το αντίστροφο! Σε κάνει μέρος του, αυτό που
τρως φίλε μου! Σκέψου όταν κοινωνάς, γίνεσαι εσύ μέρος της κοινωνίας του
συνόλου, δηλαδή αυτού που κοινωνάς, για παράδειγμα του Χριστού! Αν νομίζετε
ότι όταν τρωτέ κάτι, παίρνετε δύναμη μόνο εσείς, γελιέστε (τώρα ο γράφων γελά
λέγοντας καλά τα παραμυθία των μαύρων μάγων, και των τεχνικών τους, αλλά
είδατε μόνο την μίση αλήθεια! Ψιτ, το παραμύθι έχει και λύκο που μάλιστα
δαγκώνει!). Παίρνει δύναμη και έλεγχο πάνω σας και αυτό που τρώτε, για ψάξτε
καλύτερα τι σημαίνει κοινωνία φίλτατοι! Ορισμός: από την άποψη της
κοινωνιολογίας, η κοινωνία αντιπροσωπεύει ένα σύνολο συνειδητών ανθρώπινων
σχέσεων που βασίζονται σε κοινές πολιτισμικές παραστάσεις. Και τι σημαίνει η λέξη
κοινωνία φίλτατοι; Η «κοινωνία» αναφέρεται σε ένα σύνολο ανθρώπων που ζουν
μαζί, οργανωμένοι βάσει κανόνων και νόμων που διαμορφώνουν ένα πλέγμα
αλληλεπιδράσεων. Η σημασία της κοινωνίας έγκειται στο γεγονός ότι ο άνθρωπος
είναι «φύσει κοινωνικό ον» και, μέσω της συλλογικής ζωής, δημιουργεί
πολιτισμούς, διασφαλίζει την ανάπτυξη και επιτυγχάνει συλλογικούς σκοπούς. Και
φυσικά αυτό που τρώτε είναι ένα είδος κοινωνίας, δεν είναι οι λέξεις τυχαίες φίλε!
Για αυτό άλλωστε ο Χριστός, ως γνήσιος μύστης, είπε στους μαθητές του «Λάβετε
φάγετε», προσφέροντας τους ψωμί (το σώμα Του) και κρασί (το αίμα Του). «Λάβετε
φάγετε τοῦτό μου ἐστι τὸ σῶμά… Τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ
περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον». Η λέξη μυστικός δεν σημαίνει ότι έγινε μυστικά, κρυφά,
ότι δηλαδή ο Ιησούς και οι μαθητές Του κρύβονταν από Γραμματείς, Φαρισαίους ή
Ρωμαίους. Παράγεται από το «μύστης» και αυτό από το «μυώ». Άρα ο Δείπνος
αυτός δεν έγινε κρυφά και απομονωμένα, αλλά για να αποκαλύψει, παρουσιάσει
και διδάξει στους δώδεκα μαθητές Του ή να αποκαλύψει καταστάσεις ο Χριστός.
Ξανά σκέψου τώρα τι είπα πιο πάνω για το πως δουλεύει η τροφή στην κοινωνία
και η πόση! Ο Δείπνος εκείνης της Πέμπτης λέγεται και είναι «ΜΥΣΤΙΚΟΣ», διότι
μύησε ο Κύριος τους Μαθητές Του. Ο Μάρκος περιγράφει τα γεγονότα με παρόμοιο
τρόπο, προσδίδοντας περισσότερες λεπτομέρειες στη διαδικασία επιλογής του
χώρου του Μυστικού Δείπνου.- Φυσικά και ο τόπος που τρως έχει σημασία! Τώρα
που το σκέφτομαι, έχω ταΐσει μερικούς εχθρούς μου σε χώρους που ούτε
κατανοούσαν τι έκανα ή τι γινόταν. Εσείς μπορεί να παίζετε φίλτατοι με τους
κανόνες αλλά και εγώ παίζω με τους δικούς μου και μάλιστα μέσα στα μούτρα σας,
χωρίς να παίρνετε μυρωδιά! Το έχω πει, παίζω και με τους κανόνες του παιχνιδιού,
αλλά φέρω και νέους κανόνες, τρόπους και αλίμονο στους αδαείς αντιπάλους μου,
που ηθελημένα τους άφησα να με περνούν για βλάξ, χαζό, ή ότι δεν καταλαβαίνει τι
πάνε να φτιάξουν απέναντι μου! Αλλά ας επανέλθουμε στον Μάρκο, που αναφέρει
ότι πριν τον μυστικό δείπνο, κάποιος άνθρωπος θα συναντούσε τους μαθητές, ο
οποίος θα φέρει μια στάμνα με νερό, προτείνοντας να τον ακολουθήσουν στην
οικία του οικοδεσπότη, όπου θα έχει ετοιμάσει την αίθουσα που θα παρατεθεί ο
Δείπνος. Κοινώς ήταν ένας καθαρά τελετουργικός δείπνος και χώρος με
χριστιανικούς όρους, όπως και κάθε δείπνος φίλε αναγνώστη! Φυσικά, κάθε τροφή
επιδρά με διαφορετικό τρόπο στη διάθεσή μας. Οι αμυλούχες τροφές μας βοηθούν
να χαλαρώσουμε όταν είμαστε σε ένταση, οι πρωτεΐνες μας ξυπνούν όταν έχουμε
υπνηλία, ενώ η ζάχαρη και τα λιπαρά προσφέρουν πρόσκαιρη ανακούφιση όταν
έχουμε άγχος ή βιώνουμε άσχημα συναισθήματα (αν νομίζετε ότι, η τροφή
κυριαρχεί πάνω σας μόνο συμβολικά και ψυχικά γελιέστε, κυριαρχεί και βιολογικά.
Κάπου εδώ ο γραφώνν λέει γελώντας στο ρόλο του προβάτου, έλα να με φας
κορόιδο !Να δεις όχι πως θα πάρεις τις δυνάμεις μου μόνο, αλλά πως θα σε κάνω
εγώ δικό μου μέρος!). Όσο περισσότερους υδατάνθρακες τρώτε, τόσο περισσότερη
σεροτονίνη παράγετε και τόσο περισσότερο χαλαρώνετε. Δεν είναι τυχαίο ότι οι
περισσότεροι αναζητούν σοκολάτα, η οποία εκτός από ζάχαρη, περιέχει καφεΐνη,
αλλά και θεοβρομίνη, η οποία βελτιώνει τη γνωστική απόδοση και τη διάθεση.
Σκέψου τι γίνετε ψυχολογικά και πως συνδέεσαι με τους άλλους μέσω του δείπνου!
Τι νιώθεις ψυχικά όταν τρως ή με αυτό που τρως! Πως συνδέεστε ψυχολογικά με
αυτούς που μοιράζεσαι την κοινή τροφή! Έρευνες δείχνουν ότι το να τρώμε μαζί
ενισχύει σημαντικά την ευτυχία, την εμπιστοσύνη και την κοινωνική συνοχή.
Σύμφωνα με την πρόσφατη Έκθεση Παγκόσμιας Ευτυχίας του 2025, οι άνθρωποι
που κάνουν σε τακτική βάση παρέα στα γεύματα:
Αναφέρουν υψηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή
Βιώνουν χαμηλότερα επίπεδα μοναξιάς
Νιώθουν μεγαλύτερη κοινωνική υποστήριξη και συμμετοχή.
Μελέτες δείχνουν ότι, οι άνθρωποι που τρώνε τακτικά με άλλους αναφέρουν
χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους, μαζί με υψηλότερα σκορ ευτυχίας και
ισχυρότερους κοινωνικούς δεσμούς. Τρόφιμα όπως τα αυγά, το αβοκάντο και τα
αμύγδαλα δεν είναι μόνο νόστιμα, είναι σημαντικά στην προστασία της υγείας,
στην ευεξία και στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Η μεσογειακή, δηλαδή η
ελληνική παραδοσιακή διατροφή, είναι η καλύτερη για την προστασία των
εγκεφαλικών λειτουργιών αφού μας παρακινεί να καταναλώνουμε ελαιόλαδο και
ξηρούς καρπούς, που βελτιώνουν θεαματικά τη μνήμη. Η σχέση φαγητού και
οργανισμού είναι αναμφισβήτητη , εγώ θα έλεγα και η ψυχική και ενεργειακή
σύνδεση! Η κατανάλωση τροφής είναι θέμα επιβίωσης, όμως η ποιότητα των
τροφών που καταναλώνουμε σήμερα, συνδέεται με σημαντικές συνέπειες της ζωής
μας, της υγείας μας, της ψυχολογίας μας ακόμα και της αύρας μας! Η τροφή έχει
συμβολική σημασία σε πολλούς πολιτισμούς, ξεπερνώντας την απλή θρεπτική της
αξία, καθώς συμβολίζει την αγάπη, την προσφορά, τη φιλοξενία και την κοινωνική
σύνδεση. Συχνά συνδέεται με θρησκευτικές τελετές, γιορτές και οικογενειακές
στιγμές, όπως το Πάσχα ή τα Χριστούγεννα, όπου συγκεκριμένα φαγητά αποκτούν
βαθύτερο νόημα. Σε μια πρώτη αναζήτηση στο λεξικό βρίσκω ότι η λέξη «τροφή»
προέρχεται ετυμολογικά από το ρήμα «τρέφω» και είναι γένους θηλυκού.
Κυριολεκτικά σημαίνει «ουσία που καταναλώνεται από έναν οργανισμό για να
διατηρηθεί στη ζωή» Το φαγητό δεν είναι απλή υπόθεση λοιπόν, γιατί κουβαλάει
την ιστορία του καθενός μας. Την κοινή τροφή μπορείς να την πεις και συνάρθρωση
-συναρθρώνω, αόρ .: συνάρθρωσα, παθ. φωνή : συναρθρώνομαι, π.αόρ .:
συναρθρώθηκα ενώνω ή και ενώνομαι, συνδέω η συνδέομαι! Φυσικά και
υπάρχουν τρόποι και τεχνικές με την τροφή που ξέρω και δεν θα αναφέρω, που
λειτουργούν και κάτω από απόκρυφους ή ψυχολογικούς ή και βιολογικούς κανόνες
( σιγά μην σας δείξω την φαρέτρα μου).
ΥΓ. Είσαι ο ένας και οι πολλοί ; Ναι είμαι! Και πώς έγινε αυτό; Α, ένας τρόπος είναι
ότι του έδωσα τροφή ή τούς άφησα να μου δώσουν τροφή με τους τρόπους που
ξέρω εγώ (απόσπασμα από μελλοντικό διήγημα φαντασίας)!
ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
