Πέμπτη 27 Μαρτίου 2025

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ(ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΕΙΚΟΝΕΣ)

 

 


Ο στόχος της εικόνας, είναι να αποκαλύψει στους ανθρώπους το υπερκόσμιο, αυτό που βρίσκεται έξω από το φυσικό μας κόσμο.  Χαρακτηριστικό της εικόνας είναι η σχηματοποίηση. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου, τα σώματα, τα βουνά, οι πτυχώσεις των ενδυμάτων, είναι όλα σχηματοποιημένα και οι φωτισμένες ή μη επιφάνειες, έχουν καθαρά γεωμετρικά σχήματα. Η σχηματοποίηση προσδίδει στο έργο κάτι το εξώκοσμο και υπερφυσικό. Η εικονομαχία κατά την άποψη των Πατέρων δημιουργήθηκε από επίδραση επί του Χριστιανισμού, Ιουδαϊκών και Ισλαμικών αντιλήψεων και χριστιανικών αιρέσεων, κυρίως του Μονοφυσιτισμού και του Μανιχαϊσμού. Ιουδαϊσμός και Ισλαμισμός απαγορεύουν την χρήση των εικόνων στους ναούς τους, λόγω του κινδύνου της ειδωλολατρίας - ίσως γιατί κατανοήσαν την δύναμη της εικονοποίησης! Η πρώτη εικονογραφία είχε συμβολικό χαρακτήρα και ο σκοπός της ήταν καθαρά διδακτικός. Η Κιβωτός του Νώε, ήταν σύμβολο της Εκκλησίας, ο Ιωνάς στο κήτος ήταν σύμβολο της Αναστάσεως του Χριστού, το ψάρι, ήταν σύμβολο του Ιησού Χριστού, η Άγκυρα, ήταν σύμβολο της ελπίδας, το ψωμί και το κρασί, ήταν σύμβολο του σώματος και του αίματος του Χριστού και του μυστηρίου της Θ. Ευχαριστίας. Οι τρεις Παίδες εν τη καμίνω, ο Δανιήλ ανάμεσα στα λιοντάρια, ήταν σύμβολα της σωτηρίας. Η παράσταση του καλού ποιμένα με τα πρόβατα, ήταν σύμβολο του κόσμου του οποίου ποιμένας είναι ο Θεός. Ο καλός ποιμένας, δηλ. ο Σαρκωμένος Θεός, παίρνει πάνω του το χαμένο πρόβατο, την ανθρώπινη φύση και την ενώνει με τη θεϊκή του δόξα. Επίσης, το πρόσωπο της Παναγίας είναι από τα πρώτα πρόσωπα που απεικονίστηκαν στις Κατακόμβες. Την βρίσκουμε ως Δεομένη, στον Ευαγγελισμό, στην Γέννηση. Το ίδιο φυσικά, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ισχύει γενικα και για αλλές εικόνες! Η εικόνα, λοιπόν, δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο, ούτε ακόμη και μια απλή εικονογράφηση . Είναι αναπόσπαστο μέρος της μιας λειτουργίας, που  αποτελεί «μέσο για να γνωρίσουμε το εικονιζωμενο  και να ενωθούμε μαζί Του». Γνωρίζουμε πχ, οτι ο εορτασμός μιας γιορτής, απαιτεί την έκθεση στο μέσο  της (μεταφερόμενης) εικόνας που, με την άμεση απόδειξη της όρασης, αποκαλύπτει το νόημα του γεγονότος του οποίου τη μνήμη εορτάζουμε.  Ο λόγος και η εικόνα σχηματιποιεί μια αξεχώριστη ολότητα, ένα μέσο συντονισμού, μια «πνευματόσφαιρα» θα μπορούσαμε να πούμε, διαμέσου της οποίας στην κάθε Παράδοση καθιστάται επίκαιρο και ζωντανό το θέμα. Έτσι η εικόνα αντιστοιχεί στη Γραφή, όχι ως εικονογράφηση, αλλά με τον τρόπο που αντιστοιχεί σε αυτή καθε λειτουργικο κείμενο: “τα κείμενα αυτά δεν γεννιούνται για να αναπαράγουν το θεμα όπως έχει. Είναι σαν τις υφάνσιμες ύλες. Εναλλάσσοντάς τες και αντιπαραβάλλοντας τα μέρη τους, αποκαλύπτουν το νόημά της, μας υποδεικνύουν τον τρόπο να ζήσουμε”. Η εικόνα, απεικονίζοντας διάφορες στιγμές της χ  ιστορίας, μεταδίδει με οπτικό τρόπο το νόημά τους και τη ζωτική σημασία τους. Έτσι, με  την εικόνα, η κατασταση της εικόνας ζει μέσα στο νου και τον ψυχισμό μας και μέσα σε καθένα μας . Η ευλάβεια προς τις εικόνες είναι συνεπώς μια θεμελιώδης όψη της λειτουργικής εμπειρίας, δηλαδή της προ-θεωρίας της Βασιλείας των Ουρανών μέσα από τις πράξεις του Βασιλέα. «Υπό τους πέπλους» και διαμέσου της πίστης, ασφαλώς αυτή η προ-θεωρία δεν βιώνεται καθόλου από τη συνολική οντότητα του ανθρώπου, αλλά έχει τον άμεσο χαρακτήρα της αίσθησης, είναι η «αίσθηση των θείων πραγμάτων», η οποία γίνεται συνείδηση από τον συνολικό άνθρωπο.  Δηλαδή καθόλου «αποϋλοποιημένα», αλλά διαποτισμένα και μεταμορφωμένα από το Πνεύμα. Η λειτουργία, γινέται μέσω της οπτικής και νοητικής κατάστασης  του ανθρώπου, ξεκινά τη μεταμόρφωσή του, τον καθιστά ικανό να διαβλέπει το αόρατο, διαμέσου του ορατού. Η εικόνα, υπογραμμίζει ο Léonide Ouspensky, λειτουργεί στην όραση και την μετασχηματίζει ήδη σε οπτασία:  Όταν σκεφτόμαστε τη σημασία της αίσθησης της όρασης για το σύγχρονο άνθρωπο, μέχρι ποιου σημείου αυτός βρίσκει κατάλυμα, κατέχεται και ερωτεύεται με τα μάτια,  καταλαβαίνουμε τη σημασία της εικόνας, αφού αυτή, συστηματικά απελευθερωμένη από κάθε ιδέα που μπορεί να φανταστεί σε αυτήν ο λήπτης ,αλλώτε  έχει ως σκοπό να εξορκίσει, να γαληνεύσει, να φωτίσει ή και το αντιστρόφο με το βλέμμα μας, να μας κάνει «να συλλάβουμε με τα μάτια»,  η εικόνα είναι επιτακτική για τη θεραπεία ή την αρρώστεια,  αναλόγα με το πως θα συλλάβουμε την εικόνα στον ψυχισμό μας. Ο L.Ouspensky υπογραμμίζει, πληθαίνοντας τις πολύ ωραίες αναπαραγωγές, ότι η εικόνα υπάρχει από τον πρώτο καιρό του χριστιανισμού. Εγώ θα πώ ότι υπάρχει από την εποχή των σπηλαίων ως μέσο εποικοινωνίας ή εκδήλωσης του υπερβατικού. Και ότι η τέχνη, η οποία είναι συμβολική τέχνη, παρέχει ενίοτε, παράλληλα προς τα καθαρά σύμβολα και τις αλληγορικές παρουσιάσεις, μια αδιαίρετη έγνοια για προσωπική ομοιότητα. Παρόλα αυτά, βρίσκεται σχεδιασμένη περισσότερο με μια συμβατική γλώσσα, που καταργεί τον λόγο και λειτουργεί με την σιώπη. Γενικά η λαοί της Μέσης Ανατολής απεχθάνονται την εικονική τέχνη, γι’ αυτό και πέρασε αυτή η νοοτροπία στις θρησκείες τους. Αντίθετα ο Ελληνισμός, η πιο ευγενική έκφραση του παγκοσμίου πολιτισμού, όχι μόνο δέχεται τον εικονισμό, αλλά και τον προήγαγε σε ύψιστη τέχνη. Η εικόνα από την εποχή των κατακομβών μέχρι σήμερα, λειτουργεί ως το βιβλίο των αγραμμάτων στον κόσμο. Η εικόνα έχει επίσης τεράστια  χρησιμότητα. Μια εικόνα, σύμφωνα με τη γλωσσική έκφραση, αξίζει περισσότερο από χίλιες λέξεις. Αυτό σημαίνει ότι μέσω της εικονογραφίας, οι ανθρωποι βοηθούνται να αναχθούν στις πνευματικές θεωρίες. Η εικόνα, και μάλιστα η θρησκευτική απεικόνιση, αποτελεί βασικό στοιχείο του παγκόσμιου πολιτισμού. Η παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά έχει να επιδείξει ανυπολόγιστης καλλιτεχνικής αξίας ,έργα θρησκευτικής ζωγραφικής. Τα σπουδαιότερα μνημεία – ναοί του κόσμου είναι καταστόλιστοι από εικονογραφίες άφθαστης τεχνοτροπίας. Το ίδιο και τα μεγάλα μουσεία, επιδεικνύουν με καμάρι εικόνες ιερής τέχνης. Φυσικά και αν κοιταξουμε την εικόνα στην ψυχολογια, θα δουμε ποικίλες χρήσεις, όπως η φωτοθεραπεία έχει τις ρίζες της σε τομείς της ψυχολογίας και της επιστήμης, όπως στη Gestalt και στην Υπαρξιακή Ψυχολογία, στις θεωρίες της επικοινωνίας και της αντίληψης, στη γλωσσολογία, στην ανθρωπολογία κ.λπ. (Weiser, 1975). Η φωτοθεραπεία είναι μια ανοιχτή διαδικασία που επιτρέπει την πρόσβαση σε θέματα του παρελθόντος, τα οποία δεν επιτυγχάνονται με τους συμβατικούς τρόπους συμβουλευτικής που βασίζονται αποκλειστικά στη λεκτική επικοινωνία (Weiser, 1983). Η φωτοθεραπεία εστιάζει στη χρήση των υποκειμενικών εμπειριών ενός ατόμου. Παρέχει έναν τρόπο για τον θεραπευτή και τον πελάτη, να εξερευνήσουν τις φωτογραφίες που παίρνει ο πελάτης και ανοίγει διαφορετικούς δρόμους στους τομείς της μη λεκτικής και οπτικής επικοινωνίας. Οι ερμηνείες που γίνονται από τον ανθρωπο σχετικά με τις εικόνες στις φωτογραφίες, προάγουν συναισθηματικές εμπειρίες που μπορεί να λείπουν από την παραδοσιακή «λεκτική εμπειρία». Μια εικόνα λειτουργεί στο ατομο άλλωτε χαλαρωτικά και απελευθερωτικά προς τυχόν συναισθήματα που καταπιέζονται ή και αντρίστροφα, αναλόγα με την εικόνα! Χρησιμοποιώντας τη εικόνα ως όχημα, το άτομο αρχίζει να προσεγγίζει, να ανακαλύπτει και να επικοινωνεί συναισθήματα και αναμνήσεις που μπορεί να έχουν θαφτεί για χρόνια και ζητήματα που απαιτούν ανάλυση ή επίλυση (Weiser, 2008). Για παράδειγμα, οι περισσότεροι άνθρωποι βγάζουν φωτογραφίες για κρατήσουν στη μνήμη τους σημαντικές στιγμές, χωρίς πάντα να σκεφτούν ότι μαζί με τη στιγμή της φωτογραφίας, ασυνείδητα μπορούν να διατηρήσουν και τα συναισθήματα που σχετίζονται με τη στιγμή που τραβήχτηκε η φωτογραφία. Η φωτογραφία μπορεί να γεννήσει συναισθήματα σε όποιους την βλέπουν, ακόμα και χωρίς να παρουσιάζονται σε αυτήν ή και χωρίς να γνωρίζουν καν τους φωτογραφιζόμενους. Σκεψου εικονα = γεννηση συναισθηματός! “Η φωτογραφία είναι μια αδύναμη φωνή, αλλά μερικές φορές, μπορεί να προσκαλέσει τις αισθήσεις μας προς τη συνείδηση, να προκαλέσει συναισθήματα τόσο δυνατά ώστε να λειτουργούν ως καταλύτες της σκέψης”(W.E. Smith 1977 ). Η εικόνα είναι μια επιλογή, μια γλώσσα, ένας τρόπος επικοινωνίας των συναισθημάτων, των διαθέσεων, των σκέψεων. Ένας τρόπος να σταθείς και να επιβληθείς στον κόσμο. Φυσικά, η σημασία και το συναισθηματικό ‘Μήνυμα¨ εξαρτάται από το ποιός κοιτάζει. Η εικόνα επιτρέπει στον άνθρωπο να έρθει σε επαφή με την αντιληπτή πραγματικότητα του με έναν εντελώς νέο τρόπο. Όταν κοιτάζουμε μια εικόνα που μας ανήκει, προσπαθούμε να συνδέσουμε την εικόνα με την εμπειρία. Συγχρόνως, το μυαλό μας έχει την ικανότητα να δημιουργεί νοερές απεικονίσεις ή απλούστερα, εικόνες, εσωτερικές δηλαδή αναπαραστάσεις εν απουσία εξωτερικών ερεθισμάτων. Οι εικόνες μπορεί να περιλαμβάνουν ποιότητες από όλες τις αισθήσεις μας, στοιχείο που τους προσδίδει ζωντάνια και γλαφυρότητα καθιστώντας σημαντική την επίδραση που έχουν στον συναισθηματικό μας κόσμο.Έχει υποστηριχτεί μάλιστα, πως τα νευρωνικά κυκλώματα του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην συναισθηματική εμπειρία είναι περισσότερο «ευαίσθητα» στην επιρροή των εικόνων από ότι των σκέψεων. Αυτό συνδέεται με την εξέλιξη του ανθρώπου και την ανάγκη για επιβίωση. Και τώρα σκεψου που υπάρχουν εικόνες γύρω σου, φίλε αναγνωστή!

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ

Τετάρτη 26 Μαρτίου 2025

ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΙΚΑ ΚΑΙ ΣΠΟΡΟΙ


Και σίγα που δεν θα σας βάζω να βλέπετε τι βλέπατε παιδιά! Μήπως κάποιοι διαμόρφωναν το μυαλό σας από τότε? Η μήπως σας φυτεύαν σπόρους αλήθειας? Το παιδικό αυτό έδειχνε ότι η δεινόσαυροί όχι μόνο δεν εξαφανίστηκαν αλλά φύγαν στα άστρα! Επιστρέφοντας χωριστήκαν σε δύο παράταξης σε αυτούς που θέλαν τους ανθρώπους δούλους και κατεκτημένους και σε αυτούς που συμμάχησαν με τα παιδιά


της γης και θέλαν να ζουν μαζί μας! Τώρα ξαναθυμηθείτε , θεωρίες για δρακονιάνους ερπετοειδή κ.λπ.

ΤΕΜΠΗ ΟΡΟΣΗΜΑ ΚΑΙ ΘΥΣΙΕΣ

 


Πολλά έχουν ειπωθεί για τα Τέμπη και επειδή ο χρόνος αφήνει ίχνη στον χώρο μέσω της ιστορίας, των μύθων και των λατρειών, ας δούμε ορισμένα πράγματα με άλλη αντίληψη! Τα Τέμπη ή Κοιλάδα των Τεμπών είναι κοιλάδα της Ελλάδας που σχηματίζεται ανάμεσα στον Όλυμπο και την Όσσα. Η Κοιλάδα των Τεμπών σύμφωνα με αρχαίες αναφορές, έχει δημιουργηθεί από μεγάλο σεισμό που προκάλεσε ρήγμα, από το οποίο χωρίστηκαν τα δυο μεγάλα βουνά, ο «Όλυμπος» και ο «Κίσσαβος». Την περιοχή διασχίζει ο Πηνειός ποταμός ανάμεσα από τα δυο μεγάλα βουνά. Οι Τούρκοι αποκαλούσαν τα Τέμπη, Bogaz (Μπογκάζ) που έχει τη σημασία «στενό, δίαυλος» αλλά και «ρεύμα αέρα που φυσά σ’ ένα στενό τόπο». Αυτή την ονομασία χρησιμοποιούν συχνά και σήμερα οι ντόπιοι. Ο Ιουλιανός αποκαλεί Δύσβατα τα Τέμπη, ο Νικήτας Χωνιάτης στενόπορον, ο Ιωάννης Τζέτζης γράφει για «τα κατά την Θεσσαλίαν στενώματα και κοιλώματα και όρη α ο Πηνειός διέκοψεν», η Αλεξία Κομνηνή τα αποκαλεί Κλεισούρα, ο Στράβωνας χρησιμοποιεί τα ονόματα Διάσφαξ και Ρήγμα ενώ ο Φιλόστρατος το όνομα «Πύλαι του ποταμού». Ο Οβίδιος τα ονομάζει nemus (δάσος, αλσύλλιο) και ο Τίτος Λίβιος valis (κοιλάδα) και saltus (δασωμένη κοιλάδα). Στα Τέμπη υπάρχει ο Πηνειός. Κατά την Ελληνική Μυθολογία, ο Πηνειός ήταν θεός-ποταμός της Θεσσαλίας, όπως όλοι άλλωστε οι ποταμοί κατά την ιδεοανθρωπόμορφη τότε αντίληψη, γιος του Ωκεανού και της Τηθύος, από τον οποίο κατάγεται το γένος των Λαπιθών. Ο ποταμίσιος θεός ενώθηκε στα φαράγγια της Πίνδου με τη νύμφη Κρέουσα και από την ένωσή τους γεννήθηκαν τρία παιδιά: ο Υψέας, ο Ανδρέας και η Στίλβη. Κατά άλλους, και η Ίφιδα που από τον Αίολο απέκτησε τον Σαλμωνέα και τη Μελανίππη, γυναίκα του Πελασγού.Σε άλλους μύθους, ήταν πατέρας της νύμφης Δάφνης. Ο Πηνειός έχει ονομαστεί και Σαλαβριάς. Με αυτό το όνομα, τον βρίσκουμε στην περίοδο του Μεσαίωνα, με πρώτη αναφορά από την Άννα Κομνηνή το 1150 μ.Χ. Ο Δημήτρης Δελιόπουλος στο βιβλίο του Το Ρουμλουκιώτικο Ιδίωμα, παραθέτει το λήμμα σαλαμπρός = «παλαβός, ασυγκράτητος» (με θηλυκό (η) σαλαμπριά). Από τον Όμηρο χαρακτηρίζεται αργυροδίνης, δηλαδή η ονομασία που δίνεται στην περιστροφική κίνηση του νερού ή του ανέμου, η οποία συμβαίνει συνήθως όταν συναντώνται αντίθετα ρεύματα. Οι θρησκείες με τα ιερατεία τους, είχαν ιδιαίτερη αδυναμία στις δίνες και τον συμβολισμό της μέθεξης, της ζάλης και του φόβου της περιστροφής, την ρουφήχτρα της ισορροπίας και της σταθερότητας. Σημειώστε ότι, όπως θα δούμε, στην περιοχή υπήρχαν οι δερβίσηδες που ασχολούνται με την περιστροφή τελετουργικά. Πρώτος ο Δίνος, κατά τον Αναξαγόρα, μέσω της περιστροφικής κίνησης έδωσε στην ύλη σχήματα ως ρυθμιστής του Συμπαντικού Νου, όπως ειρωνικά υπαινίσσεται ο Αριστοφάνης στις Νεφέλες του: «Δίνος, βασιλεύει τον δι΄ εξηληλακώς» Αντίστοιχα, ο Δινούρ, ο μέγας πύρινος χείμαρρος, έχει την πηγή του υπό τον θρόνο του Θεού. Μάντεψε φίλε αναγνώστη, και ο Πηνειός χείμαρρος δεν είναι; Οι ψυχές των δικαίων έτσι εξαγνίζονται, ενώ των διεστραμμένων και κακών παρασύρονται δια του ρεύματος του στην κόλαση. Μήπως στον χώρο δεν είχαμε τελετές εξαγνισμών υπό τον Απόλλωνα; Μια δίνη, ο Δινούρ δηλαδή, ενώνει τη γη με τον παράδεισο και την κόλαση, την ζωή με τον θάνατο… και τη μετά θάνατο ύπαρξη. Παράλληλα ας αναρωτηθούμε, η (μεταφορικά) σειρά συναισθημάτων, καταστάσεων ή γεγονότων που προκαλούν αναστάτωση, δεν είναι ένα τέτοιος τόπος από την αρχαιότητα έως σήμερα; Δίνες- Ρουφήχτρες, υπήρξανε και υπάρχουνε πολλές, στο σύμπαν, στη μυθολογία, στη θρησκεία, στη γη, στη θάλασσα, αλλά και στη κοινωνική ζωή. Χωρίς να σχολιάσω περαιτέρω, συνεχίζω. Σε σπήλαιο δίπλα στις εκβολές του Πηνειού, έγιναν οι γάμοι του Πειρίθοου και της Ιπποδάμειας, κατά τη διάρκεια των οποίων ξέσπασε ο πόλεμος με τους Κένταυρους, στην οποία έλαβε μέρος και ο Θησέας. Ακόμα μία διαδικασία αναστάτωσης. Οι Κένταυροι, θεωρώντας τους εαυτούς τους νόμιμους κληρονόμους του Ιξίονα, είχαν βλέψεις στο βασίλειο του Πειρίθοου και γι' αυτό εχθρεύονταν μόνιμα τους γείτονές τους, Λαπίθες. Στη διάρκεια του γαμήλιου γεύματος, οι Κένταυροι ήπιαν πολύ κρασί, μέθυσαν και προσπάθησαν να βιάσουν τις γυναίκες των οικοδεσποτών τους. Θησέας και Πειρίθοος υπερασπίστηκαν τη νύφη Ιπποδάμεια, κόβοντας τη μύτη και τα αυτιά του Κένταυρου Ευρυτίωνα, χύθηκε αίμα δηλαδή! Στο σήμερα, δίπλα από την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, βρίσκεται η μικρή σπηλιά όπου είναι και το αρχικό προσκύνημα, όπου στο τέλος της σπηλιάς, από μία οπή στο βράχο αναβλύζει το αγίασμα. Εδώ να τονίσουμε ότι, ένα από τα προσωνυμία της θέας Αφροδίτης, είναι Παρασκευή. Η σπηλιά είναι τόσο μικρή που κάθε φορά χωράει μετά βίας μόνο ένας άνθρωπος. Στο σημείο, σύμφωνα με την μυθολογία, η Δάφνη προσπαθώντας να ξεφύγει από τον Απόλλωνα που την είχε ερωτευτεί, επικαλέστηκε τον πατέρα της Θεό Πηνειό, ο οποίος τη μεταμόρφωσε στο ομώνυμο φυτό. Φυσικά και ο γραφών έχει πάει στο σημείο και εξελίχτηκε το παραπάνω φαινόμενο που έγινε και φωτογραφικά αντιληπτό (δες εδώ). Η κοιλάδα των Τεμπών, ήταν αφιερωμένη στη λατρεία του θεού Απόλλωνα, θεού του θρησκευτικού καθαρμού και της μαντικής. Ίχνη του ιερού του Απόλλωνα Πυθίου ή Τεμπείτη, βρέθηκαν στην ανατολική έξοδο της κοιλάδας, στη δεξιά όχθη του Πηνειού, στο άκρο της σημερινής γέφυρας του ποταμού. Τον Δεκέμβριο του 1957, κατά την εκσκαφή για τη θεμελίωση της γέφυρας των Τεμπών, απέναντι από το ναό της Αγ. Παρασκευής, στη δεξιά όχθη του ποταμού, βρέθηκε μικρό τμήμα γωνίας στυλοβάτη. Από την εκσκαφή, προέρχονται αρχιτεκτονικά μέλη, βάσεις και τέσσερις αναθηματικές επιγραφές σε θεσσαλική διάλεκτο, εκ των οποίων οι τρεις είναι αφιερωμένες στον Απόλλωνα. Μαντέψτε! Ο χώρος και η γέφυρα, την στιγμή του μεγάλου δυστυχήματος με το τρένο των Τεμπών, καταστραφήκαν! Ο κατ’ εξοχήν μύθος που συνδέει τον Απόλλωνα με τα Τέμπη και το ιερό του φυτό, είναι αυτός της Δάφνης. Το στοίχειωμα των Τεμπών δεν είναι κάτι νέο. Στην αρχαιότητα, κάθε εννιά χρόνια κάνανε στα Τέμπη εξαγνισμούς για να ξορκίσουν την αρνητικότητα του μέρους, με τελετές όπου συμμετείχαν κυρίως παιδιά και νέοι. Ο λόγος των εξαγνιστικών τελετών; Στους αρχαίους καθαρμούς, ένας νέος, σε ρόλο Απόλλωνα, ανέβαινε από τους Δελφούς στα Τέμπη και εκεί έβαζε φωτιά σε μια κατασκευή που συμβόλιζε τη φωλιά του Πύθωνα… Τα Σεπτήρια, τελούνταν στο ναό των Τεμπών κάθε 9 χρόνια, με τελετές που περιλάμβαναν τον εξαγνισμό ενός παιδιού του οποίου ζούσαν και οι δυο γονείς, που το έστελναν από τους Δελφούς. Μετά τον εξαγνισμό και τη συγκομιδή της δάφνης, η πομπή αναχωρούσε για τους Δελφούς ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο που έκανε ο θεός, μεταφέροντας το ιερό φυτό. Η πορεία αυτή, η δαφνοφορία, γινόταν με την καθοδήγηση του παιδιού που ήταν στεφανωμένο με τη δάφνη. Καθαρμοί πια, πουθενά. Αντί να καίγεται η φωλιά του Πύθωνα, ο Πύθωνας παραδίδει στις φλόγες βαγόνια γεμάτα νέους, νέους που κάποτε έβαζαν φωτιά στη φωλιά του και φυσικά, ένα τρένο με λίγη φαντασία, ομοιάζει με φίδι (ο νόων νοείτω)! Φυσικά, τα νερά του ποταμού, που όπως αναφέρει ο Όμηρος και όπως είδαμε το όνομα τους συνδεόταν με δίνες, εξαγνίστηκαν με τον θάνατο του Πύθωνα από τον Απόλλωνα και οι γιορτές δεν αποτελούσαν πάρα επιβεβαίωση των ανθρώπων ή και φόρτιση με αυτόν το τρόπο, του χώρου και του γεγονότος από τους ανθρώπους! Το 336 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος, φυσικά μυημένος στα αρχαία μυστήρια, στην εκστρατεία του προς τη νότια Ελλάδα, απέφυγε να περάσει από τα Τέμπη με δικαιολογία ότι τα φρουρούσαν οι Θεσσαλοί και ακολούθησε το μονοπάτι στα αριστερά της ανατολικής εισόδου των Τεμπών, 600 μέτρα περίπου νότια του λεγόμενου Τρανού Λάκκου που οδηγεί στα Αμπελάκια, γι’ αυτό και τα σκαλοπάτια που είναι σκαμμένα στην Όσσα ονομάστηκαν «Αλεξάνδρου Κλίμαξ» όπως γράφει ο μακεδονικής καταγωγής ρητοροδιδάσκαλος Πολύαινος. Ένας άλλος γνώστης, ο Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός, όταν το 1083 εκστράτευσε εναντίον του Νορμανδού Βοημούνδου που κατείχε τα Τρίκαλα και πολιορκούσε τη Λάρισα, δεν κινήθηκε μέσω των Τεμπών, αλλά από τη διαδρομή Ομολίου-Στομίου-Καρίτσης-Ευρυμενών-Μελιβοίας-Σκήτης. Το 1423 οι Οθωμανοί κατέλαβαν την ανατολική Θεσσαλία όπως και τα Τέμπη. Από τότε και ως το 1881 τα χωριά Ιτέα (Μπαλαμούτ), Γόννοι (Δερελί), Τέμπη (Μπαμπά) και Ευαγγελισμός (Χατζιόμπασι), κατοικούνταν από Κονιάρους Τούρκους, γνωστούς και ως Γιουρούκους. Ωστόσο, φρόντισαν η αδελφότητα των Μπεσακτίδων να εξαγνίσει τον χώρο, χτίζοντας τον Τεκέ Χασαν Μπαμπά και είχαν στο σημείο παρουσία των μυημένων Δερβίσηδων. Ο Τεκές βρίσκεται πλησίον του χωριού των Τεμπών Λάρισας, επί της όχθης του Πηνειού. Αρχικώς, διέθετε προστώο καλυμμένο από τρεις μικρού μεγέθους θόλους, ωστόσο κατέρρευσε το 1930, έπειτα από την αφαίρεση των μαρμάρινων κιονόκρανων των κιόνων του. Αρχικώς, το εσωτερικό του ήταν επικαλυμμένο από κονίαμα, διακοσμημένο με επιγραφές προερχόμενες από το Κοράνι, όποιος ψάξει τα πιστεύω των μουσουλμάνων, θα δει ότι αυτό είναι ένας τρόπος ψυχικής άμυνας, οι οποίες έχουν τμηματικά διατηρηθεί, καθώς και φυτικά μοτίβα σε λευκό και μαύρο φόντο. Ο τουρμπές χρονολογείται στα τέλη του 14ου και στις αρχές του 15ου αιώνα, ενώ ένα τετράγωνου σχήματος παράρτημα επί της ανατολικής πλευράς του χρονολογείται στα τέλη του 17ου αιώνα. Το κτίριο των μαγειρείων σήμερα σώζεται, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της γειτονικής περιοχής έχει παραχωρηθεί στο χωριό των Τεμπών για χρήση ως κοιμητήριο, δηλαδή έχει αλλάξει χέρια και πίστη και από χώρος λατρείας έγινε χώρος τάφων και νεκρών! Σε άλλα σημεία, έχει μετατραπεί σε χωράφια. Τα ερείπια του τζαμιού, του οποίου η εμφάνιση είναι γνωστή μέσω σχετικής απεικόνισης από τον Έντουαρντ Ντόντουελ, ευρίσκονται στα βορειοδυτικά του τουρμπέ. Ο τεκές θα έρχονται κάπως στην αρχική του μορφή ως μνημείο, στα τέλη του 2023, δηλαδή μερικούς μήνες μετά το δυστύχημα! «Ο προστάτης του Τεκέ, Χασάν Μπαμπάς ήτο δερβίσης όστις κατά την εποχήν της καταλήψεως της Θεσσαλίας υπό των αγρίων ορδών του Ορχάν, εγκατασταθείς εις στο στόμιο της κοιλάδος ως εις ενέδραν ησκήτευεν εκεί εκπληρών θέαρεστον έργον της αποστολής του ήτοι εξολοθρεύων όσους αν ηδύνατο πλείονας απίστους (Χριστιανούς)», όπως αναφέρει Έλληνας αξιωματικός που επισκέφθηκε τα Τέμπη το 1890. Οι Μεβλεβήδες ή Μεβλεβίτες δερβίσηδες (Mevlevi derviş, Μεβλεβί Ντερβίς) είναι ένα σουφικό τάγμα. Με τον όρο σούφι εννοούμε εκείνες τις πρώτες ασκητικές κοινότητες του Ισλάμ, οι οποίες εγκατέλειψαν τα εγκόσμια, πρεσβεύοντας ότι το ανθρώπινο πεπρωμένο εξαρτάται από την ανεξιχνίαστη θέληση του Θεού. Σε αυτές τις κοινότητες, επικράτησε αρχικά το ασκητικό στοιχείο του μυστικισμού, ενώ με την πάροδο του χρόνου ο ασκητισμός θεωρήθηκε ως προκαταρκτικό στάδιο για την επίτευξη της πνευματικής ζωής. Τι απέγινε και αυτό το σφράγισμα του τόπου, κατά την περίοδος του δυστυχήματος; Στην περιοχή, υπάρχει και το Κάστρο της Ωριάς, φραγκικής ή Καταλανικής προέλευσης. Σύμφωνα με τον Ελευθέριο Γαρδέλη (1909), η αναρρίχηση στο Κάστρο ήταν δυνατή και από την κοιλάδα των Τεμπών. Η τοποθεσία ήταν οχυρωμένη από την αρχαιότητα. Το κάστρο σχετίζεται με την παράδοση της Ωριάς (ωραίας) πριγκίπισσας που έπεσε από τα τείχη και σκοτώθηκε για να μην πέσει στα χέρια των Οθωμανών. Ακόμα λίγο αίμα στον τόπο, μέσω των μύθων, αυτή την φορά από τους Καταλανούς! Η φοβερή Καταλανική Εταιρεία (ή Κομπανία), ήταν ένα μισθοφορικό σώμα Καταλανών που έδρασε τον 14ο αιώνα στη Σικελία, στις μικρασιατικές και ευρωπαϊκές περιοχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και ιδρύθηκε από τον γερμανοιταλό Ροζέ ντε Φλορ. Αυτός αρχικά ήταν μέλος του τάγματος των Ναϊτών, αλλά κατηγορήθηκε από αυτούς για υπεξαίρεση και, αφού διέφυγε, έφτιαξε μισθοφορικό σώμα από Καταλανούς και Αραγωνέζους (Αλμογάβαρους) και προσέφερε τις υπηρεσίες του σε όποιους πλήρωναν. Το πεδίο δράσης τους ήταν η Σικελία, αλλά ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος, που υπέφερε από έλλειψη στρατού για να αντιμετωπίσει τους Τούρκους στη Μικρά Ασία, ζήτησε την βοήθειά τους. Έτσι το 1303 αποβιβάζονται στην Κωνσταντινούπολη και αρχίζουν να βοηθούν τους Βυζαντινούς. Σύντομα αποκτούν βλέψεις για τον σχηματισμό ενός δικού τους κράτους στην Μικρά Ασία. Ο Ανδρόνικος στο μεταξύ, αδυνατούσε να εκπληρώσει τις οικονομικές του υποχρεώσεις προς τους Καταλανούς, με αποτέλεσμα αυτοί να στραφούν εναντίον των ντόπιων Βυζαντινών πόλεων. Για να καλοπιάσει τον ντε Φλορ, του προσφέρει τον τίτλο του Καίσαρα, αλλά ταυτόχρονα βάζει μισθοφόρους του και τον δολοφονούν το 1305. Τότε αρχίζει η περίφημη "Καταλανική εκδίκηση" με επιθέσεις στην Θράκη, την Μακεδονία ακόμα και στο Άγιο Όρος. Βαδίζουν και εναντίον της Θεσσαλονίκης αλλά εκεί απωθούνται από τον Βυζαντινό στρατηγό Χανδρηνό που τους "σπρώχνει" προς το νότο. Οι Καταλανοί περνούν τα Τέμπη, καταλαμβάνουν την Θεσσαλία και φτάνουν μέχρι την Υπάτη. Οι ντόπιοι άρχοντες τους ανέχονται διότι ελπίζουν στην βοήθειά τους εναντίον του Δουκάτου των Αθηνών-ναιτών. Ο δούκας των Αθηνών Γκωτιέ Ε΄ ντε Μπριέν όμως, αφενός μισθώνει μερικούς από τους Καταλανούς για να εδραιώσει την εξουσία του στην Φθιώτιδα και την Θεσσαλία και ταυτόχρονα σχεδιάζει εκστρατεία εξόντωσης τους γιατί τους θεωρεί απειλή. Οι Καταλανοί, όχι μόνο σκότωσαν τον δούκα των Αθηνών αλλά και περιέφεραν το κεφάλι του, επί λόγχης τελετουργικά, ξεκληρίζοντας έτσι τον κορμό της γαλλικής ιπποσύνης στην Ελλάδα. Οι Καταλανοί, φοβούμενοι το πανίσχυρο ιππικό των Φράγκων, εκτρέπουν τα νερά του ποταμού και πλημμυρίζουν την γύρω περιοχή, η οποία μεταβάλλεται σε έλος. Την Δευτέρα 15 Μαρτίου 1311, ο Γκωτιέ, επικεφαλής του άνθους των ιπποτών των εν Ελλάδι Φράγκων, επιτίθεται κατευθείαν στους Καταλανούς. Όμως τα άλογα των ιπποτών κολλήσαν στην λάσπη και οι βαριά οπλισμένοι ιππότες που έπεφταν στο έδαφος δεν μπορούσαν να σηκωθούν και θανατώνοντας επιτόπου. Ακόμα λίγο αίμα! Φυσικά, οι Καταλανοι τιμωρήθηκαν, μη σεβόμενοι τον τόπο! Τα Τέμπη, όπως και ολόκληρη η Θεσσαλία, περιήλθαν στην κυριαρχία των Καταλανών, οι οποίοι όμως εγκατέλειψαν γρήγορα την περιοχή λόγω της πανούκλας που θέριζε τον πληθυσμό. Επανέρχομαι στο κάστρο. Το κάστρο βρισκόταν, στο πιο στενό μέρος της κοιλάδας των Τεμπών. Το στενό των Τεμπών, εκτός από ωραίο τοπίο, ήταν από την αρχαιότητα η μοναδική δίοδος για έναν στρατό προς τη νότια Ελλάδα. Τι απέγινε αυτός ο χώρος που φρουρούσε τα Τέμπη; Ό,τι απόμεινε από το κάστρο, βρίσκεται υπό την απειλή άμεσης κατάρρευσης, λόγω των φουρνέλων για τη διάνοιξη της σήραγγας των Τεμπών.

Στην είσοδο της Κοιλάδας των Τεμπών, δεσπόζουν το ιερό της θεάς Κυβέλης και Βυζαντινά μνημεία, μέσα στην πυκνή βλάστηση και κάτω από τις σήραγγες της νέας Εθνικής οδού. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως, ένα οικοδομικό συγκρότημα που περιλαμβάνει αρχαίο ιερό (του 4ου -3ου αιώνα π.Χ.) της θεάς Κυβέλης. Η Κυβέλη συμβόλιζε την αύξηση και το μαρασμό της βλάστησης. Η ιδέα της γέννησης και του θανάτου πέρασε στον μύθο της Ρέας, που ως σύζυγος του Κρόνου είχε μεν ανεξάντλητη γονιμότητα, αλλά ήταν δυστυχισμένη, επειδή ο σύζυγος της έτρωγε τα παιδιά που γεννούσε. Σημειώστε θάνατος παιδιών! Στο σημείο συνλατρευόταν και η θεά Άρτεμη. Όπως είπαμε και παραπάνω, στον χώρο υπάρχει και ο ναός της Αγίας Παρασκευής. Ο ναός χτίστηκε το 1910 από τον Ο. Σ.Ε και έκτοτε χιλιάδες επισκέπτες συρρέουν να προσκυνήσουν στην προστάτιδα Αγία στις 26 Ιουλίου. Ένας ναός, που σύμφωνα με τους μύθους, έσωζε τρένα. Διαβάζουμε σχετικά: Ο ναός χτίστηκε το 1921 από σιδηροδρομικούς, οι οποίοι θεώρησαν ότι έζησαν ένα θαύμα. Την ώρα που περνούσε από εκεί το τρένο, ένας βράχος αποκολλήθηκε και αντί να προσγειωθεί πάνω του, άλλαξε πορεία. Η γνωστή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στα Τέμπη, χτίστηκε περίπου το 1910 από τον Ο.Σ.Ε. με τη χρηματοδότηση των σιδηροδρομικών υπαλλήλων. Οι επισκέπτες έχουν μία επιλογή: να φτάσουν στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό Τεμπών και από εκεί περπατώντας και ακολουθώντας το παλιό σιδηροδρομικό δίκτυο για μια απόσταση περίπου 5χλμ να φτάσουν τελικά στην Αγιά Παρασκευή. Ας σημειωθεί εδώ ότι η Αγία είναι προστάτιδα των ορφανών παιδιών. Τι απέγινε το ιερό ναϊδιο που έπαιζε ρολό φρουρού στα Τέμπη; Για πρώτη φορά στα 60 χρόνια που η γέφυρα βρίσκεται εκεί, το νερό έφτασε τόσο ψηλά και κατέστρεψε την γέφυρα, ενώ στο εσωτερικό της εκκλησίας που χιλιάδες πιστοί έχουν ανάψει ένα κερί ,τα πάντα είναι διαφορετικά. “Η πιο διάσημη στάση για προσκύνημα στην ιστορία της Ελλάδας, η περίφημη Αγία Παρασκευή στην κοιλάδα των Τεμπών, δεν υπάρχει πια.(πηγή- Hellen 24 Ιουλίου 2024 20:26 )” “Η έλευση στο σημείο, μέσω της παλαιάς πλέον Εθνικής Οδού ήταν αδύνατη, καθώς αυτή παραμένει κλειστή για εργασίες, ακυρώνοντας και την διέλευση σε έναν ιερό χώρο προστασίας και συντήρησης και ακόμα, όταν τελικά φτάναμε, η διέλευση της κρεμαστής γέφυρας που διαπερνά τον Πηνειό ποταμό και οδηγεί στο εκκλησάκι, θα ήταν αδύνατη” Θυμηθείτε ότι όπως προαναφέραμε, στο σημείο υπήρξαν απομεινάρια του ναού του Απόλλωνα. Η άλλοτε γεμάτη ζωή στάση για τους προσκυνητές της Αγίας Παρασκευής στα Τέμπη, σήμερα έχει μετατραπεί σε ερειπωμένο τοπίο. Η κακοκαιρία Ντάνιελ, που έπληξε το 2023 τη Θεσσαλία, προκάλεσε καταστροφές. Σήμερα, η περιοχή είναι καλυμμένη από λάσπες και μέρος της γέφυρας έχει αποκοπεί. Οι επιχειρήσεις της περιοχής θυμίζουν βομβαρδισμένο τοπίο. Εργαστήρια παραγωγής διαφόρων προϊόντων που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες προσκυνήματος των οδοιπόρων στις θεές, δηλαδή ένα τρόπο εξευγενισμού των θεών στον χώρο, έχουν καταστραφεί! Κοινώς, φιλέ αναγνώστη, το παλιό δίκτυο που είχε ως προστάτιδα τον ναό, όπως και τα αλλά προστατευτικά ορόσημα της περιοχής, καταστράφηκαν! Φυσικά, το τρένο της 28ης Φεβρουαρίου του 2023, δεν είναι το πρώτο τρένο που πεθαίνουν άνθρωποι στην περιοχή, που είτε λόγω συγκυριών, είτε όχι παίρνει στον θάνατό ανθρώπους. Μετά τον Σεπτέμβρη του 1941, ομάδες Ελλήνων ανταρτών με επικεφαλής τον Αντώνη Αγγελούλη (Βρατσάνο) μετέτρεψαν την κοιλάδα των Τεμπών σε φόβο και τρόμο για τους Γερμανούς, καθώς έγιναν περίπου 100 μάχες και σαμποτάζ. Γράφει σχετικά ο «Βρατσάνος»: «Σύμφωνα με συγκεκριμένα στοιχεία από το αρχείο επιχειρήσεων ανατινάχθηκαν στην περιοχή του Ολύμπου συνολικά στο διάστημα της κατοχής 48 χιλιάδες μέτρα σιδηροδρομικής γραμμής, οι απώλειες των Γερμανών έφθασαν σε 3.065 νεκρούς. Πιο σημαντική ήταν η ανατίναξη στις 23/2/1944 της γερμανικής αμαξοστοιχίας αριθ. 53 που μετέφερε Γερμανούς αξιωματικούς και στρατιώτες από την Αφρική στο ανατολικό μέτωπο της Ρωσίας. Σύμφωνα με τον «Βρατσάνο» σκοτώθηκαν 450 Γερμανοί και ανάμεσά τους ένας Στρατηγός και το Επιτελείο του. Λίγο αίμα ακόμα στην περιοχή και πάλι από τρένο - καταραμένες συχρονικότητες! Το 1/3 από αυτούς ήταν αξιωματικοί. Μια βδομάδα η γερμανική φρουρά έβγαζε κάτω από τα βαγόνια παραμορφωμένα πτώματα. Επίσης υπήρχε και το τρένο της Αγία Παρασκευής! Μέχρι τις πρόσφατες δεκαετίες, το τρένο ήταν το πιο πρόσφορο μέσο για να φτάσει κάποιος στο εκκλησάκι. Η καινούρια σιδηροδρομική γραμμή και οι σύγχρονες σήραγγες άλλαξαν αυτόν τον τρόπο προσέγγισης. Από τη δεκαετία του ’60 η κρεμαστή πεζογέφυρα έδωσε νέα πνοή στην επισκεψιμότητα της περιοχής. Όπως ανέφερα, το τρένο, η γραμμή και το εκκλησάκι, την στιγμή του δυστυχήματος ήταν είτε κατεστραμμένα, είτε απόντα! Ας θυμηθούμε όμως, πόσα παιδιά έχουν χαθεί ακόμα στο παρελθόν! Ήταν Κυριακή, απόγευμα της 13ης Απριλίου του 2003. Λίγο πριν τις 7:30 το απόγευμα, ο χρόνος σταμάτησε ξαφνικά στην κοιλάδα των Τεμπών. 21 μαθητές που επέστρεφαν από τη σχολική εκδρομή τους στην Αθήνα, στο Μακροχώρι Ημαθίας χάνουν ακαριαία τη ζωή τους. Όλα συνέβησαν γρήγορα, αναπάντεχα και τραγικά. Μια από τις πιο μαύρες μέρες της Ιστορίας του ελληνικού αθλητισμού ξημέρωσε στις 4 του Οκτώβρη του 1999. Ο ΠΑΟΚ είχε φύγει με το αποτέλεσμα της ισοπαλίας από ΟΑΚΑ κόντρα στον Παναθηναϊκό και οι φίλοι του «δικεφάλου» χαρούμενοι με το αποτέλεσμα, πήραν το δρόμο της επιστροφής. Περίπου δύο χιλιόμετρα πριν από τα Τέμπη, το λεωφορείο του ΣΦ ΠΑΟΚ Κορδελιού, συγκρούστηκε με φορτηγό που ερχόταν από το αντίθετο ρεύμα, με αποτέλεσμα να πέσει σε χαράδρα οκτώ μέτρων. Από τα συντρίμμια ανασύρθηκαν νεκροί οι Χαράλαμπος Ζαπουνίδης (20 ετών), Δημήτριος Ανδρεαδάκης (25 ετών), Χριστίνα Τζιόβα (18 ετών), Αναστάσιος Θέμελης (22 ετών), Γεώργιος Γκανάτσιος (22 ετών), Κυριάκος Λαζαρίδης (17 ετών), όλοι τους φίλοι του ΠΑΟΚ που επέβαιναν στο μοιραίο πούλμαν, όπως επίσης και ο οδηγός του φορτηγού, Αστέριος Αγκζιώτης (68 ετών). Επτά άνθρωποι έχασαν τότε τη ζωή τους. Από τότε και κάθε χρόνο, η ΠΑΕ ΠΑΟΚ τιμά τα παιδιά που χάθηκαν. Ξαναλέω, το στοίχειωμα των Τεμπών δεν είναι νέο φαινόμενο. Από την αρχαιότητα και τα Σεπτήρια μέχρι τα σημερινά δυστυχήματα, αναγνωρίζουμε την δίψα του χώρου για αίμα. Βλέπουμε να καταστρέφονται πρώτα τα ορόσημα, μαγικά σφραγίσματα, τόποι που λειτουργούν αποτρεπτικά αν θέλετε, και μετά να ακολουθεί το αίμα. Παράλληλα, διατηρούνται άλλα σημεία – σημάδια που συμβολίζουν το αίμα. Η πραγματικότητα, κύριοι, έχει κανόνες και οποίος δεν τους σέβεται, πληρώνει πολλές φορές με ακριβώς αυτό το νόμισμα: το αίμα! Κάθε θυσία ή τόπος που ζητάει αίμα, είναι σαν ένα παζλ της πραγματικότητας. Στα Τέμπη εδώ και αιώνες, κάποιοι διαμορφώνουν το παζλ, ώστε να προφυλαχτούν από ένα τόπο που θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε καταραμένο. Τα διάφορα ορόσημα που αναφέρθηκαν πιο πάνω, χωρίζονται σε δυο κατηγορίες. Η μία είναι τα ορόσημα που ακολουθούν την πραγματικότητα του τόπου και που απαιτούν αίμα. Η άλλη είναι τα ορόσημα και οι πράξεις κάποιων μυημένων ή ανθρώπουν που γνωρίζουν τους κανόνες της πραγματικότητας, όπως ο Τεκές του Χασάν Μπαμπά ή ο ναός της Αγίας Παρασκευής και λειτουργούν ως αποτρεπτική σφραγίδα. Πιο πάνω αναφέραμε περιπτώσεις αλλά και γεγονότα, που τα προστατευτικά ορόσημα των Τεμπών, είτε ήταν ανενεργά, είτε έιχαν καταστραφεί, πριν το μεγάλο δυστύχημα με το τρένο, το 2023. Αν παρατηρήσετε, όλα τα δυστυχήματα στον συγκεκριμένο τόπο, πραγματοποιούνται όταν τα ορόσημα προστασίας δεν λειτουργούν. Φυσικά όλο το παραπάνω μοτίβο, μπορείτε να το βρείτε και σε άλλους τόπους. Δεν θεωρώ οτι η καταστροφή των προστατευτικών ορόσημων ήταν οργανωμένη από κάποιους, θεωρώ όμως οργανωμένη την αμέλεια να αναστηλωθούν. 

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ