Πέμπτη 16 Μαΐου 2024

ΟΙΚΙΑ ΣΟΥΡΗ ΝΕΟ ΦΑΛΗΡΟ

 


 







Η οικία Σουρή αρχικά ήταν, στην Πινακωτών 15, προτού ο σπουδαίος αυτός σατιρικός ποιητής μετακομίσει στην Διδότου και κατόπιν την Ζωοδόχου Πηγής (και ενώ τα καλοκαίρια παραθέριζε στο Νέο Φάληρο). διάφορες σπουδαίες προσωπικότητες του τέλους του 19ου αιώνα (Παύλος Νιρβάνας, Κωστής Παλαμάς, Γιάννης Πολέμης, Σπύρος Λάσιος, Βλάσης Γαβριηλίδης, Γεώργιος Στρατήγης, Πάνος Αραβαντινός, Ανδρέας Καρκαβίτσας, Γεώργιος Δροσίνης, Αριστομένης Προβελέγγιος, Μπάμπης Άννινος, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Μιλτιάδης Μαλακάσης και πολλοί άλλοι ο Ιταλός φιλόλογος Tuniati, ο Γερμανός καθηγητής του Πανεπιστημίου του Βερολίνου Max Hochdorf, η γνωστή μεγάλη αοιδός βαρώνη Tisza, το ζεύγος των Γάλλων λογίων Leune που ήλθαν ως πολεμικοί ανταποκριτές της Illustration στους Βαλκανικούς πολέμους και πλήθος άλλων! Που αποτελούσαν ουσιαστικά το «φιλολογικό σαλόνι» του δημοφιλούς ποιητή Γεωργίου Σουρή. τό σπίτι αυτό ήταν η φιλολογική τους κολυμβήθρα. Γι αυτό και η λογοτεχνία μας οφείλει εις τον Σουρή όχι μόνον τό μέγα σατιρικών του έργον, αλλά και ένα μεγάλο μέρος από την σύγχρονη φιλολογική μας ζωή ”Εκεί κατά τις πρώτες θερινές ημέρες κάθε χρόνου και έως την αρχή του φθινοπώρου στο κοσμικό προάστιο του Νέου Φαλήρου όπου ο ποιητής είχε αποκτήσει – κατόπιν δωρεάς – ένα δικό του ιδιόκτητο σπίτι, επί της οδού Θρασύβουλου Ζαΐμη παράλληλα με τις γραμμές του τραίνου. Συγκεκριμένα οικοδομική εταιρεία, την οποία είχε ιδρύσει η Πιστωτική Τράπεζα, Πρόεδρος της οποίας ήταν ο Δημήτριος Σγούρος, φίλος του Σουρρή, ανέλαβε το 1891 να κτίσει θερινή οικία για τον ποιητή, με πολύ καλούς για αυτόν όρους. Μια περιοχή που παλαιότερα ονομάζονταν Μαδάρα ή Μάντρα του Χαϊμαντά, έκταση 32.607 τετραγωνικών τεκτονικών πήχεων. Η οικία Σουρρή κτίσθηκε επί οικοπέδου 644 τεκτονικών πήχεων. Η οικία αυτή πωλήθηκε στον ποιητή αντί του ποσού των 12.545 δραχμών, αλλά με την υποχρέωση να καταβάλλει μόνο 339,40 δρχ. τον μήνα, με πρώτη δόση ερχομένη από την 1η Απριλίου του 1892. 1891 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος της οικίας σε ειδική εορτή. Το γεγονός της αποκτήσεως οικίας εξέπληξε! Απέκτησε πέντε παιδιά, τον Κρίτωνα ανώτερο τραπεζικό υπάλληλο-ποιητή και την Αλεξάνδρα που δεν παντρεύτηκαν και δεν απέκτησαν κληρονόμους, την Έλλη σύζυγο Μοσχονά, την Ηρώ σύζυγο Ιωάννη Χαλμούκου που πέθανε το 1973 και τη Μυρτώ σύζυγο Νικολάου Δουμπιώτη.  οι δύο κόρες του (η μια εκ των οποίων ήρθε από την Αγλλία για τον σκοπό να δουν το οικιμά), μαζί με την εγγονή του, επισκέφθηκαν για τελευταία φορά το σπίτι της οδού Ζαΐμη 18. Έντονα συγκινημένες θυμήθηκαν ακόμα και για την μηλιά που υπήρχε άλλοτε στον κήπο, ενώ η μεγαλύτερη κόρη με δάκρυα στα μάτια έδειξε και είπε "εδώ σ΄ αυτό το μέρος του κήπου ήταν η μηλιά που ο μπαμπάς καθόταν κι έπινε τον καφέ του" ήταν αδέξιος και ανέμελος..» και ως εκ τούτου είχε ανάγκη μητρικής στοργής και φροντίδας και όπως έγραψε ο Γεώργιος Στρατήγης, «...η Μαρί μεγάλωσε 6 παιδιά...», ενώ ο θάνατός του υπήρξε το μεγαλύτερο πλήγμα της ζωής της. Για την ιστορική της αξία, τις ιστορικές συναντήσεις που έλαβαν χώρα εκεί ανάμεσα σε προσωπικότητες που καθόρισαν μια ολόκληρη εποχή ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ ΤΟΥ! Στο σπίτι αυτό –που ήταν η μοναδική ιδιόκτητη κατοικία του- αποσύρθηκε ο Σουρής τον Νοέμβριο του 1918, όταν αρρώστησε από γρίπη κι αναγκάστηκε να διακόψει οριστικά την έκδοση της εφημερίδος «Ρωμηός» κι εκεί πέθανε τον Αύγουστο του 1919.

 

ΜΕΛΕΤΗ ΓΡΑΦΕΙ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ