Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2025

Η ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΗ ΑΣΤΕΡΙΟΥ

 

 




 



 



Ανηφορίζοντας προς την κορυφή του Υμηττού, περνώντας πρώτα το μοναστήρι της Καισαριανής και στη συνέχεια την Καλοπούλα, φθάνουμε στη μονή Ταξιαρχών, πιο γνωστή ως μονή Αστερίου σε ύψος 545 μ. Η Μονή είναι αφιερωμένη στους Παμμεγίστους Ταξιάρχες, Γαβριήλ και Μιχαήλ. Δηλαδή στους δυο πυλαρτες των ναών του ορθοδόξου χριστιανισμού! Σύμφωνα με αρχαία παράδοση, κτήτορας του μοναστηριού υπήρξε ένας μητροπολίτης Αθηνών του 5-6ου  αιώνος μ.Χ., επ’ ονοματι Αστέριος. Η απουσία όμως τέτοιου ονόματος από τους επισκοπικούς καταλόγους της πόλεως των Αθηνών ανατρέπει τη θεωρία αυτή, ενώ ταυτόχρονα η λαϊκή παράδοση ότι η ονομασία του Μοναστηριού οφείλεται στο αστέρι της αυγής Αυγερινό, δεν είναι ικανοποιητική. Πολύ απόκρυφοι κύκλοι ταυτίζουν την ονομασία με το πρωινό αστέρι και τον αυγερινό εωσφόρο! Η βόρεια πτέρυγα περιλαμβάνει την εστία και έναν επιμήκη χώρο προς τα ανατολικά, που ταυτίζεται με την αρχαιότερη τράπεζα της μονής. Νοτιοδυτικά του καθολικού υπάρχει κρήνη και στεγασμένη στέρνα. Σύμφωνα με κάποιους μελετητές, η Μονή κτίστηκε στη θέση της αρχαίας σχολής του φιλοσόφου Διοδώρου. Μία επίσης μη εξακριβωμένη πληροφορία, θέλει την ύπαρξη και λειτουργία διδασκαλείου εντός της Μονής, κατά το πρότυπο της κοντινής Μονής Καισαριανής, στα μεσοβυζαντινά έτη. Κοινώς ένας τόπος μύησης! Κατά την Τουρκοκρατία η Μονή Αστερίου, διέθετε πλούσια βιβλιοθήκη, η οποία  μεταφέρθηκε το 1687 μ.Χ. στην Σαλαμίνα, από το φόβο των επιθέσεων των Βενετών του Μοροζίνη. Εν συνεχεία (περί τον 18ο  αιώνα μ.Χ.) κρίθηκε πιο ασφαλής η προφύλαξη του βιβλιογραφικού αυτού πλούτου εντός των τειχών της Ακροπόλεως, όπου δυστυχώς κάηκε ολοσχερώς κατά τον αγώνα παλιγγενεσίας των Ελλήνων του 1821 μ.Χ.. Η βιβλιοθήκη αναφέρεται ότι περιείχε μυστικά βιβλία σχετικά με την αρχαιά Ελλάδα. Η Μονή απέμεινε ερειπωμένη μέχρι την δεκαετία του 1950 μ.Χ., όπου η βασίλισσα Φρειδερίκη, την ανακαίνισε, προκειμένου να την μετατρέψει σε προσωπικό της ησυχαστήριο. Ο π. Αλέξιος κάνει γνωστό ότι «όταν έφυγε η βασιλική οικογένεια το μοναστήρι έρχεται στα χέρια της και το μετατρέπει σε προσωπικό ναό ηρεμίας ως νέα ιέρεια του ναού». Η Βασίλισσα Φρειδερίκη στο βιβλίο της, περιγράφει την σχέση της με το ησυχαστήριο της, το καταφύγιό της στον Υμηττό. «Αστέρι είναι το όνομα της ιδιωτικής μου μονής. Ο Παύλος κι εγώ την ανακαλύψαμε σ’ έναν περίπατο μας, στα μισά του δρόμου προς τον Υμηττό. Ήταν κατά το μεγαλύτερο μέρος ερειπωμένη. Κατσίκες έκαναν τον περίπατο τους, μασουλώντας την ξερή χλόη του μικρού περίβολου. Ερωτεύτηκα αμέσως αυτό το μέρος και ζήτησα από τις εκκλησιαστικές αρχές να μου το παραχωρήσουν. Συμφωνήσαν και ξανάχτισα το μοναστήρι – δυο μικροσκοπικά υπνοδωμάτια κι’ ένα λουτρό». Όπως αναφέρει η ιδιά η βασίλισσα, «βοηθούσαν το πνεύμα μου ν’ανυψωθή επάνω απ’ όλα τα εγκόσμια και ν’ακολουθήση μυστικά τον ήλιο που δύει στην πηγή του και τη δική μου.» Ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 83 ετών και από όσα έχουν γραφτεί για τη ζωή του, ξεχωρίζουν οι αναφορές που λένε ότι είχε κρυφή σχέση με την Αλίκη Βουγιουκλάκη. «Εκεί ψηλά στον Υμηττό», λέει το τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι, το οποίο στηρίχτηκε στις φήμες εκείνης της εποχής και μιλούσε για τον μυστικό τόπο συνάντησης του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου με την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Ένα σημείο το οποίο έγινε μύθος και ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε ποιο μπορεί να ήταν.  Σύμφωνα με τους λάτρεις των διαφόρων θεωριών, υπάρχει μια γαλαρία που ενώνει τις Μονές Αστερίου και Καισαριανής και ξεκινάει από το δάπεδο του Καθολικού της πρώτης και καταλήγει στον περιβάλλοντα χώρο του ιερού του καθολικού της Ιεράς Μονής Καισαριανής, καθώς και άλλα υπόγεια μονοπάτια που οδηγούν σε άλλες αρχαίες ιερές τοποθεσίες. Η μονή Καισαριανής και η μονή Αστερίου είναι χτισμένες πάνω σε αρχαίους ναούς και ιερά της Αρτέμιδος και των Καβείρων αντίστοιχα. Η μονή της Καισαριανής είναι του 10ου  αιώνα και χτίστηκε πάνω σε παλαιότερη του 4ου  μ.Χ. Όχι σε μεγάλη απόσταση, κοντά στην μονή, ανηφορίζοντας το μονοπάτι, συναντήσαμε αρκετούς παράξενους πέτρινους σχηματισμούς. Χαρακτηριστικό είναι το σπειροειδές τους σχήμα που παραπέμπει σε θρησκευτικούς σχηματισμούς.  Κοντά στην μονή επίσης, βρίσκεται και βάραθρο με κατακόρυφο βάθος 20μ. και συνολικά 73μ. Ο πρώτος και μεγαλύτερος θάλαμος (30μ.x6μ.) εξερευνήθηκε το 1938. Η πλήρης εξερεύνηση του βαράθρου έγινε στις 21.11.1943 και 19.12.1943. Στο βάθος του τρίτου θαλάμου βρέθηκαν, σε τάξη, δύο ανθρώπινοι σκελετοί (νέου και νέας) ηλικίας τουλάχιστον 100 ετών, χωρίς να έχει δοθεί κάποια ικανοποιητική εξήγηση για το πως βρέθηκαν εκεί, αφού για να φτάσει κάποιος στο βάθος των 73μ. θεωρείται σπηλαιολογικός άθλος.

 

ΦΡΑΦΕΙ Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ