Φαίνεται να είναι στην φύση του ανθρώπου να αναζητάει και να αποδίδει νόημα σε αυτά που του συμβαίνουν, έξω του αλλά και μέσα του. Για τον Lacan, όπως και για τον Freud, το ασυνείδητο δομείται σαν γλώσσα. O Freud μίλησε για την λανθάνουσα σημασία του ονείρου, και τους μηχανισμούς της μετάθεσης, και της συμπύκνωσης. Το σύμπτωμα και το λανθάνον μέρος του ονείρου, εκλαμβάνεται σαν την γλώσσα που καταδεικνύει την επιθυμία που δεν μπορεί να βρει άλλη επιτρεπτή διέξοδο. Το συμβολικό είναι στην ουσία μια γλωσσική διάσταση. Ο Lacan όμως, δεν εξισώνει τη συμβολική τάξη με την γλώσσα, καθώς η γλώσσα εμπεριέχει και στοιχεία της φαντασιακής τάξης. Η συμβολική διάσταση της γλώσσας είναι βασικά εκείνη του σημαίνοντος, πχ, ο συμβολισμός και η αλληγορία. Ο συμβολισμός στις εικαστικές τέχνες είναι πολύ διαδεδομένος, αφού το σύμβολο είναι κυρίως εικόνα. Ο συμβολισμός από την πλευρά του αντιπαρέβαλε την πνευματικότητα, τη φαντασία και το όνειρο ως αναπόσπαστο μέρος της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Οι μυημένοι του μεσαίωνα πίστευαν πως, σκοπός της τέχνης είναι να συλλάβει και να εκφράσει περισσότερο απόλυτες αλήθειες, τις οποίες μπορεί να προσεγγίσει με έμμεσους τρόπους. Για αυτό το λόγο, έγραφαν με μεταφορικό τρόπο και χρησιμοποιούσαν εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια. Ο συμβολισμός είχε κάποια επιρροή στη μουσική επίσης. Πολλοί συμβολιστικοί συγγραφείς και κριτικοί ήταν ενθουσιώδεις για τη μουσική του Ρίχαρντ Βάγκνερ. Η αισθητική του Συμβολισμού θεωρείται πως άσκησε βαθιά επίδραση. Κανείς δεν μπορεί να μην παραδεχθεί ότι οι ενδείξεις που λήγουν σε -ισμός, όταν τις χρησιμοποιούμε για να χαρακτηρίσουμε εκδηλώσεις της πνευματικής ζωής, μπορούν αντί για σαφήνεια, να δημιουργήσουν στενότητα της προοπτικής θεωρήσεως και σύγχυση. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο παρουσιάζεται με τη χρησιμοποίηση του όρου “Συμβολισμός”. Η γλωσσική συνήθεια της εποχής μας έχει δώσει στον όρο τούτο πολυποίκιλες σημασίες. Μιλούμε για Συμβολισμό χρησιμοποιούμενο στην επιστήμη, τη θρησκεία, την τέχνη. Ο συμβολισμός μπορεί να θεωρηθεί η ψυχική διεργασία η οποία οδηγεί στην παράγωγή, συμβόλων. Το σύμβολο γενικά θεωρείται ότι ενσωματώνει τρεις λειτουργίες στην επικοινωνία διότι δείχνει κάτι, ενώνει και ορίζει! Η Υπερβατική λειτουργία είναι μια ψυχική λειτουργία που προκύπτει από την ένταση ανάμεσα στη συνείδηση και το ασυνείδητο και στηρίζει την ένωσή τους. Ο συμβολισμός κατά τον Jung, είναι μια συσκευή που χρησιμοποιεί σύμβολα, είτε πρόκειται για λέξεις, άτομα, σημάδια, είτε ακόμα και τοποθεσίες .
ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
