Ο λύκος υπήρξε το επίκεντρο παρεξηγήσεων, προκατάληψης και φόβου. Ωστόσο, ο λύκος πάντα κατείχε ιδιαίτερα ισχυρή θέση στην σχέση του με τον άνθρωπο. Στην αρχαιότητα, βλέποντας έναν λύκο πριν την έναρξη μιας μάχης ήταν οιωνός νίκης καθώς ο λύκος ήταν το σύμβολο του κυνηγού και του πολεμιστή. Ο λύκος έχει μεγάλη σημασία στις κουλτούρες και τις θρησκείες των νομαδικών λαών των ευρασιατικών στεπών και βορειο-αμερικανικών πεδιάδων. Σε πολλούς πολιτισμούς, η ταυτοποίηση του πολεμιστή με τον λύκο (τοτεμισμός) έδωσε την αφορμή για την ιδέα της Λυκανθρωπίας, της μυθικής ή τελετουργικής ταυτοποίησης του ανθρώπου και του λύκου. Oι Aιγύπτιοι, βέβαια, είχαν το θεό Άνουβι, έναν άνθρωπο με κεφάλι Λύκου που ήταν προστάτης της ταρίχευσης. Στα κείμενα των Πυραμίδων, ο Άνουβις χαρακτηρίζεται τέταρτος γιος του Ρα και κατονομάζεται επίσης ως κόρη του Κεμπεχούτ (Qebehout) ή «θεά δρόσος». Απεικονίζεται να κρατά τον νεκρό από το χέρι και με την ιδιότητα του φύλακα του ανακτόρου του Οσίριδος να τον οδηγεί προς την Αίθουσα της Κρίσης, για το ζύγισμα της ψυχής του. Οι αρχαιολόγοι αναγνώρισαν τον αφρικανικό χρυσό λύκο ως το ιερό ζώο του Άνουβι. Οι ρόλοι του άλλαξαν σε διαφορετικά πλαίσια. Έτσι, μπορούμε να σημειώσουμε ότι η Πρώτη Δυναστεία τον απεικόνιζε ως προστάτη των τάφων. Αργότερα, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι τον αναγνώρισαν επίσης ως ταριχευτή. Ωστόσο, στο Μέσο Βασίλειο, ο Όσιρις αντικατέστησε τον Άνουβις ως θεό του κάτω κόσμου. Παρά τη δύναμη του θεού, ήταν σπάνια αναπόσπαστο μέρος των αιγυπτιακών μυθολογιών. Με το Άνουβι παρόν, καμία Πύλη δεν μένει αφύλακτη. Καμία ψυχή δεν χάνεται στο σκοτάδι. Παρατηρούμε λοιπόν εδώ, τη σχέση του Λύκου με το σκοτάδι, το Xθόνιο. Ο λύκος συμβολίζει παράλληλα, τα ανωτέρα ιδανικά του ελεύθερου ανθρώπου. Συμβολίζει τον κύκλο της αναγέννησης, το όνειρο και την ενόραση, την κοινωνικότητα κ την συντροφικότητα, την επιμονή και την υπομονή! Στην αρχαία Ελλάδα, ο θεός Απόλλωνας αναφέρεται συχνά ως Λύκειος, ενώ ο λύκος ήταν απο τα ιερά του ζώα. Για αυτό τον λόγο το όνομα του λύκου σημαίνει ο «φωτεινός», έχοντας κοινή καταγωγή, με τις λέξεις λυκόφως και λυκαυγές, δηλαδή το σούρουπο και τη χαραυγή (στο ετυμολογικό λεξικό του Μπαμπινιώτη αναφέρεται ότι ο Απόλλωνας ονομαζόταν λυκοκτόνος ως προστάτης από τους λύκους). Άλλη παράδοση θέλει τη Λητώ να μεταμορφώνεται σε λύκαινα, για να ξεφύγει από την Ήρα, και να επιστρέφει στην κατοικία της στη χώρα των Υπερβορείων, για να γεννήσει. Έτσι εξηγείται το επίθετο του θεού λυκογενής, δηλαδή γεννημένος από λύκο, κυρίως λόγω του ότι βλέπει άριστα την νύκτα. Συνδέεται και με την Φώτιση (εξ ου και η κοινή ρίζα λυκ- στην Ελληνική για το συγκεκριμένο ζώο και το φως, λ.χ. Λύκαιον, Λυκόφως, Λυκομίδης, Λυκούργος δηλ. Λυκόεργος, φωτοδότης). Υπό αυτές λοιπόν τις συμβολιστικές, ο λύκος θεωρείται ιερό ζώο των Ελλήνων Θεών Ηλίου ("Λυκάβας" στον Όμηρο και τον Ιουλιανό) και Απόλλωνος (υπό την επίκληση "Λύκιος") και Άρεως, αλλά και των Ρωμαίων Mars και Silvanus, καθώς και του ηλιακού Θεού Bellenus των Κελτών και του ηλιακού Θεού των Αιγυπτίων Ρα. Στην παλαιά Σερβική θρησκεία και μυθολογία, ο λύκος χρησιμοποιήθηκε ως τοτέμ, ενώ στην Σερβική επική ποίηση, ο λύκος είναι σύμβολο θάρρους. Οι Ινδιάνοι, θαύμαζαν και σεβόταν την υπομονή και την επιμονή των λύκων, που είναι τα πιο αποτελεσματικά όπλα για το κυνήγι. Το να τους λέει κάποιος ότι κυνηγούν σαν το λύκο ήταν η μεγαλύτερη φιλοφρόνηση. Σύμφωνα με τον Michel Pastoureau, η γένεση του μύθου του λύκου ανάγεται σε χρόνους πριν την παλαιολιθική εποχή, όπου οι άνθρωποι και οι λύκοι ζουν μαζί, μοιράζονται τους ίδιους χώρους κυνηγιού. Κατά συνέπεια ο λύκος αντιπροσωπεύει τον άλλο σημαντικό κυνηγό της ευρωπαϊκής πανίδας. Κατά τις χιλιετίες αυτές, η παρουσία του εισήλθε σταδιακά στο φαντασιακό των Ευρωπαίων.Η πανσέληνος του Ιανουαρίου ονομάζεται «Σελήνη του Λύκου». Η "Σελήνη του Λύκου" είναι η ονομασία που δίνεται στην πρώτη πανσέληνο του έτους, συνήθως τον Ιανουάριο, και πήρε το όνομά της από την πρακτική των αυτοχθόνων αμερικανικών φυλών, όπως οι Σιού, που παρατήρησαν την αυξημένη δραστηριότητα των λύκων και τα ουρλιαχτά τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ουρλιάζοντας, οι λύκοι επιχειρούν να εντοπίσουν άλλα μέλη της αγέλης, να μαρκάρουν την περιοχή τους ή ακόμα και για να ‘συντονίσουν’.. Το όνομα αυτό προέρχεται από τη γλώσσα τους, όπου περιγράφεται το φεγγάρι ως "λύκοι που τρέχουν μαζί". Το φεγγγάρι δανείζεται το φως του ήλιου, ώστε να μας παρέχει προσανατολισμό και μία σχετική προστασία και στους κίνδυνους του σκότους. Ο λύκος λοιπόν πρωτίστως ως αντιπρόσωπος του φωτός, είτε του ηλιακού είτε του εξ αντανακλάσεως του φεγγαριού, συνδέεται τόσο με την γνώση, όσο και την αυτογνωσία! Αντιπροσωπεύει ένα υψηλό επίπεδο νοημοσύνης και μια βαθιά σύνδεση με το ένστικτο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όταν ένας λύκος εμφανίζεται στη ζωή σας, πρέπει να δώσετε προσοχή σε αυτό που προσπαθεί να σας πει. Στην αγέλη οι τσακωμοί είναι σπάνιοι. Οι λύκοι είναι από τα πιο κοινωνικά ζώα στον κόσμο και επικοινωνούν με μια πολύ εξελιγμένη «γλώσσα» που περιλαμβάνει ήχους, μυρωδιές, εκφράσεις του προσώπου, στάσεις του σώματος και της ουράς. Πολύ επιθετικός όταν συναντήσει ξένους, ο λύκος, είναι μέσα στην οικογένεια εντυπωσιακά στοργικός και παιχνιδιάρης, υπομένοντας το τσαλαπάτημα των μικρών που παίζουν, ανταλλάσσοντας χάδια και τρέφοντας τους αδύναμους με τροφή που βγάζει από το στομάχι του. Οι λύκοι μας μοιάζουν σε πολλά. Όπως και εμείς, είναι πλάσματα με προσωπικότητα, πνεύμα, ψυχή, νου και συναισθήματα. Σκέφτονται, ονειρεύονται, κάνουν σχέδια, επικοινωνούν έξυπνα μεταξύ τους και μοιάζουν με τους ανθρώπους περισσότερο από οποιαδήποτε άλλο ζώο. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, τα συναισθήματα που εμπνέει η λέξη «λύκος» ήταν πάντοτε έντονα.
ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
