Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025

ΝΑΟΣ ΑΓΡΟΤΕΡΑΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ



 



Ο Ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος είναι ένα από τα επιφανέστερα μνημεία της
αρχαίας Αθήνας. Τα θεμέλια του ναού βρίσκονται στην σημερινή συνοικία του
Μετς. Το όνομα «Αγροτέρα», θα πρέπει να εξηγήσουμε ότι είναι ένα πρόσφορο
προσωνύμιο της θεάς της φύσεως, της προστάτιδας των κοριτσιών, της θεάς που
δεν τέθηκε ποτέ υπό ανδρός (δεν υπό-ανδρεύτηκε, παντρεύτηκε), της δίδυμης του
φωτεινού και ορθολογικού θεού Απόλλωνα, μίας θεότητας που λατρεύτηκε με
θέρμη στην Αττική και δηλώνει την κυνηγετική της ιδιότητα ή τη διαμονή της στους
αγρούς και τα δάση.Ο ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος είναι ο δίδυμος ναός του
Ναού της Αθηνάς (Άπτερου) Νίκης στην Ακρόπολη, ο μοναδικός γνήσιος αρχαίος
ιωνικός ναός που μετρήθηκε από Άγγλους αρχιτέκτονες και έγινε πρότυπο για το
ρεύμα του νεοκλασικισμού ανά τον κόσμο και για κτήρια ιωνικού ρυθμού. Κατά τον
Παυσανία, στην περιοχή Άγρα ή Άγρες, κοντά στον Ιλισό, υπήρχε ναός της
Αγροτέρας Αρτέμιδος, καθώς και άγαλμα που παρίστανε τη θεά με τόξο.Ο χώρος
αυτός, δεν είναι άλλος από τον χώρο που περιγράφει ο θείος Πλάτων στον διάλογο
του Φαίδρο. Σε αυτόν το λόφο ο παππούς Σωκράτης έγραψε τον μεγαλύτερο
ποιητικό λόγο της ανθρωπότητας για τον έρωτα. Ο ναός μετατράπηκε αργότερα σε
χριστιανικό ναό με νεκροταφείο και διευρύνθηκε κατά τον 17ο αιώνα με τρούλο,
ενώ ονομάστηκε «Παναγιά στην Πέτρα». Γκρεμίστηκε –μαζί με αρκετά άλλα
μνημεία- κατά διαταγή του βοεβόδα (Τούρκου κυβερνήτη). Το μνημείο αυτό
παραμένει σφραγισμένο πίσω από λαμαρίνες, εγκαταλελειμμένο και σχεδόν
ξεχασμένο, παρότι βρίσκεται σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της πόλης.
Για δεκαετίες, η συζήτηση για την αναστήλωση και την ανάδειξή του έχει
«σκοντάψει» σε ιδιοκτησιακές εκκρεμότητες, τεχνικές δυσκολίες και έλλειψη
πολιτικής βούλησης.Στο οικόπεδο της Αγροτέρας Αρτέμιδος, ανακαλύφθηκε τμήμα
επιγραφής πάνω σε λίθινο αντικείμενο που ταυτίζει τα αρχαία κατάλοιπα που
εντοπίστηκαν, με το ναό του Μειλιχείου Διός ο οποίος είχε αναφερθεί από τον
περιηγητή του 2ου μ.Χ. αιώνα.Ο ναός χρονολογείται κοντά στο 460 π.Χ. και η
επιγραφή,που αντιστοιχεί σε αναθέτη,αναφέρει ''Διί Μει(λιχίωι) επιβεβαιώνοντας
αρχαίες φιλολογικές πηγές,του Θουκυδίδη και του Αριστοφάνη που αναφέρονται
σε λατρεία του Διός Μειλιχίου. Η “λατρεία της Αγροτέρας” αναφέρεται στη λατρεία
της θεάς Άρτεμις στην Αθήνα, ως Αγροτέρα, δηλαδή προστάτιδα του κυνηγιού και
των αγροτών, που εξυπηρετούσε τον αγροτικό πληθυσμό εκτός των τειχών της
πόλης. Ο σημαντικότερος χώρος λατρείας της στην Αθήνα ήταν ο Ναός της
Αγροτέρας. Η Άρτεμις ήταν θεά αμείλικτη που ποτέ σχεδόν δε συγχωρούσε.
Οποιαδήποτε παρατυπία σε βάρος της, οποιαδήποτε παρέκκλιση από τα πιστεύω
της και τις αρχές της, άξιζε την τιμωρία της. Η αδυσώπητη οργή της ήταν έτοιμη να
ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή απέναντι στον παραβάτη.

 ΥΓ Σχετικές έρευνες στην περιοχή κατά το παρελθόν έδω.

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ