Ο ΜΥΗΤΙΚΟΣ ΘΗΣΕΑΣ

 

Ο Θησέας αναδείχτηκε ως ο σπουδαιότερος μυθικός ήρωας της Αθήνας. Ήταν προικισμένος με δύναμη, γενναιότητα και μεγάλη ευφυΐα που την έθεσε στην υπηρεσία της Αρχής που για τους Αθηναίους ήταν η ελευθερία. Μητέρα του ήταν η Αίθρα = "αγνός αέρας" (αιθέρας) κόρη του Πιτθέα, βασιλιά της Τροιζήνας και πατέρας του ο Αιγέας = "το κύμα που κτυπάει στην ακτή". Ο ουράνιος πατέρας του ήταν ο Ποσειδώνας που συνάντησε την Αίθρα στο ναό της Αθηνάς την ίδια νύχτα με τον Αιγέα.
Όταν ο Θησέας έγινε 16 χρονών, η Αίθρα τον οδήγησε στο σημείο που είχε αφήσει ο πατέρας του Αιγαίας το ξίφος και τα σαντάλια του. Ο Θησέας σήκωσε με ευκολία την μεγάλη πέτρα, και αποφάσισε να πάει στην Αθήνα για να βρει τον πατέρα του Αιγέα. Ο παππούς του Πιτθέας και η μητέρα του Αίθρα, τον παρακαλούσαν να ταξιδέψει με πλοίο, διότι ο δρόμος ήταν εξαιρετικά επικίνδυνος και γεμάτος ληστές. Ο Θησέας όμως ήθελε να νικήσει τους ληστές και να γίνει ήρωας σαν τον Ηρακλή, που τόσο θαύμαζε. Θα πρέπει αρχικά να επισημανθεί πως οι ήρωες για τους αρχαίους Έλληνες σηματοδοτούσαν την ικανότητα υπέρβασης και εξύψωσης του ανθρώπου, καθώς οι ήρωες θεωρήθηκαν Θείας προελεύσεως. Συμβόλιζαν τον σύνδεσμο με το παρελθόν και τους ένδοξους προγόνους, ήταν αυτοί που ακολουθούσαν την δύσκολη ατραπό, που υπερέβαιναν τα ανθρώπινα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν ήταν ταυτόχρονα υποταγμένοι στο πεπρωμένο και τις επιταγές των Θεών. Δια μέσω όμως της τραγικότητας της πορείας τους, υπήρξαν οι λυτρωτές της γενιάς τους, Ο Θησέας υπήρξε ήρωας που μυήθηκε στα Ελευσίνια και στα Κρητικά «μυστήρια», και ήρθε αντιμέτωπος με τις ορατές και αόρατες δυνάμεις, ακόμα και με τον ίδιο ακόμα τον θάνατο (τον Άδη), καθώς θέλησε με την αρπαγή της Περσεφόνης να νικήσει τον θάνατο και την κοσμική τάξη. Η μυητική διαδικασία αποσκοπούσε στην διεύρυνση της συνείδησης, ώστε να κατανοηθεί ο εαυτός του στην ολότητα του, και η πραγματική θέση του ανθρώπου στο σύμπαν. Ένα σύμπαν που καταστρέφεται (πεθαίνει) και δημιουργείται (ανασταίνεται) αέναα. Οι μυήσεις απαιτούσαν την απομάκρυνση για ένα χρονικό διάστημα από την οικογενειακή εστία και την σκληραγώγηση των νέων μέσω ενός αυστηρού τρόπου ζωής. Αυτό αποσκοπούσε στο να αποβάλλουν την παιδική τους άγνοια και να μυηθούν στη γνώση, μαθαίνοντας να αντιμετωπίζουν μόνοι τους τις δυσκολίες της ζωής και να επιβιώνουν σε δυσμενείς συνθήκες. Οι άθλοι του Θησέα θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως «μυητικά στάδια» που περνάει ο ήρωας στην πορεία του προς την «Θέωση». Οι άθλοι του Θησέα είναι εννέα. Εννέα διαρκούσαν οι ημέρες μυήσεως στα Ελευσίνια μυστήρια, καθώς το εννέα ως αριθμός, συμβολίζει το κλείσιμο ενός κύκλου και την αρχή κάποιου άλλου. Κάτι που φανερώνει και ο επόμενος αριθμός, το δέκα, που περιέχει την μονάδα και το μηδέν. Σκοτώνοντας ο Θησέας τον Μινώταυρο, νίκησε τον προηγούμενο «εαυτό» του και αφού πέρασε το κατώφλι του θανάτου, αντίκρισε τον Αστέριο, τον Θείο/Διονυσιακό αναγεννημένο στην υπέρτατη γνώση εαυτό του με τη μορφή του ουράνιου, συμπαντικού παιδιού. Έτσι -πάντα υπό την καθοδήγηση της Αριάδνης, αναδύθηκε ένας νέος ολοκληρωμένος άνθρωπος. Ο Θησέας στα Τάρταρα έχει παγιδευτεί στην λήθη. Αυτό είναι ένα επικίνδυνο ταξίδι διότι εάν ο άνθρωπος χάσει την ατομικότητα του, μπορεί να παγιδευτεί σε έναν άλλο κόσμο, ξεχνώντας τα εγκόσμια. Η μάχη πρέπει να δίνεται στον παρόντα χρόνο, αναζητώντας την αρμονία και την ισορροπία, ώστε να τιμούμε ισότιμα την ύλη αλλά και το πνεύμα. Για αυτό τον λόγο ο Ηρακλής με την μυϊκή δύναμη του, βοήθησε τον Θησέα να απεγκλωβιστεί από την λήθη και τα δεσμά του θανάτου. Όμως, η Αθήνα κινδυνεύει. Ο Μίνωας, ο σεληνιακός βασιλιάς που αντιστοιχεί στην ανεξέλεγκτη σεληνιακή μας φύση, απαιτεί φόρο αίματος από την Αθήνα, την έδρα του ανώτερου εαυτού. Οι Αθηναίοι είναι υποχρεωμένοι να στέλνουν επτά νέους και επτά νέες θυσία στο Μινώταυρο κάθε εννιά χρόνια, εξαιτίας του θανάτου του γιου του Μίνωα Ανδρόγεω. Ο Ανδρόγεως, όπως υποδηλώνει και το όνομά του, είναι ένα θνητό παράγωγο που δεν τα καταφέρνει να αντισταθεί στον Ταύρο της επιθυμίας, κάτι που κατορθώνει ο Θησέας εξαιτίας της ανώτερης φύσης του. Στα βάθη του Λαβύρινθου ζει ένα τέρας ο Μινώταυρος, σύμβολο της υπερίσχυσης της κατώτερης φύσης και της επιθυμίας της μορφής. Ο Θησέας έρχεται να εκπληρώσει τον προορισμό του και να σκοτώσει το Μινώταυρο. Αν αποτύχει, η κατώτερη φύση θα επανακτήσει τον έλεγχο και ο Θησέας θα μείνει δέσμιός της. Ο ήρωας εκπληρώνει το σκοπό του και απελευθερώνει τον Ιερό Τόπο από την κατάρα. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται λυτρωτής και επιστρέφει παίρνοντας μαζί του την Αριάδνη. Η Αριάδνη, όμως, δεν μπορεί να φτάσει πίσω, γιατί δεν ανήκει στο γήινο βασίλειο. Το ταξίδι της σταματά στη Νάξο, όπου νυμφεύεται το Διόνυσο, μια όψη του ανώτερου εαυτού του ήρωα.

 

ΓΡΑΦΕΙ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ